Резавор- мева экинпари бўлимининг катта вдтсми мевали боғ учун,
кичикроқ қисми резавор-мева экинлари ва яитомник учун ажратилади.
Коллекция учун боқка олча, нок, дўлана ўсимликларини экиш керак.
Резавор- мева бўлимини ташюш қилишда катта ёшли мева дарахтлари улар
устида кузатиш олиб бориш учун, тез ўзгарувчан ёш, шакл бериладиган
дарахтларга унчалик қизиқарли бўлмавди. Шунинг учун мактаб участкаснца
питомник бўлиши зарур. Резавор- мева экинлари гулларни сунъий чанглатиш,
мевали дарахтларни куртак ва искана пайванд қилиш, резавор - меваларни
пархишлаб ва қаламчалардан кўпайтириш бўйича тажрибалар ўпсазилади.
Вегетатив кўпайтириш кўникмаларига алоҳида эьтибор бериш керак.
Манзарали ўоимликлар бўлимида қуйидаги ўсимликлар бир йилликлардан:
-бахмалгул, тамаки: икки йилликлардан: -картошкагул, гулсафсар. Буталардан:-
сирень, чирмашиб ўсадиган ўсимликлар-ёввойи ток, печакгул.Манзарали
ўсимликлар билан У-У1 ва IX синф ўкувчилари ёввойи ўсимликларни
маданийлаштириш бўйича, чатиштириш, пайвандлаш пархишлаб кўпайтириш,
кун узунлигани таьсири, ўгитлаб сугоришнинг таъсири, шоналарни чилпиш
билан ўсимликни гуллаш вақтини ўзгартириш бўйича тажрибалар ўтказадилар.
Ўсимликлар биолопмси бўлими,ботаника,зоология,умумий биологая
курслари бўйича аҳамиятга эга бўлган ўсимликлар биологаяси бўлими мактаб
ўкув тажриба участкасида бўлиш керак. Бу ерда энг муҳим биология
қонунларини аниклаштирувчи тажрибалар қўйилади.Ёввойи ўсимликларни
ўтқазиш ўқувчиларни эьтиборини ўраб олган табиатни билаб олишга
қаратилади.
Зоология бўлимида тажрибалар ва амалий ишлар учун куёнлар, вольерларда
ёки товуқхоналарда товуклар бўлиши шарт. Хайвонларнинг ўсимлик муҳити
билан бўлган табиий боғланиш ишини тушунтириш учун участканинг
ўсимликлари бўлган турли бўлимлардан фойдаланилади. Мисол: сабзовот
бўлимида ўқувчилар баъзи бир зараркунандалар ривожланишини кузатиш учуи
ажратиб кўядилар. Резавор-мева бўлимида мева дарахтларнинг
зараркунандаларини устида кузатишлар олиб борилади.
Метереологик станция учун ер, дарахтлар ва иморатлардан узоқроқда жой
ажратилади: уни ўсимликлар биологаяси бўлимининг олдида ёки дала
ўсимликлари бўлимининг ўртасида жойлаштирилгани маьқул. Одам ва унинг
саломатлик курсини ўкитиш процессида участкадан фойдаланиш мумкин.
Чунончи VIII синфда ўқувчилар устидан уларнинг меҳнат фаолиятида алоҳида
кузатишлар олиб бориш мумкин. Мактаб участкасида тўғри ва нотўгри ритмда
ишлаганда чарчаш даражасини ҳисобга олиш мумкин.
Участкада ёпиқ жой бўлиши зарур, унинг остида ўкувчилар ёмғир ёғаётган
вақтда яширинадилар кузда эса ўсимликларни куритиш учун фойдаланилади.
Мактаб участкасида асбобларнинг сакланадиган асбоблар омбори бўлиши шарт,
у ерда белкурак, метин ҳашкаш, арра, болға, боғ қайчиси бўлиши шарт.
Участкадага ишлар ўқувчиларга ташкилотчилик, жамоатчилик кўникмаларини,
меҳнат маданиятини эстетик туйғуларини, ўсимликларни кўпайтириш билан
табиатни қайта ишлаб чиқаришни кўникмаларни тарбиялаш керак. Мактаб
участкасида мактабда ўрганиладиган ўсимликлар: дала полиз, резавор-мева,
манзарали ва ёввойи ўсимликлар бўлиши керак.
136
Билимни текшириш учун саволлар.
Мактаб ўкув тажриба участкасши кандай таьлим ва тарбиявий
Т
"махтаб ўқув тажриба участкасида қандай бўлимлар бўлиши керак?
Дала ўсимликлар бўлими қандай кисмларни ўз ичига олади?
Резавор-мева экинлари бўлимида кандай ўсимликлар экилади?
Ўқув тажриба участкасвда қавдай эксприментлар ўтказшгаши
мумкин?
24-мавзу:
Do'stlaringiz bilan baham: