Ўсимликлар морфологияси ва

i
К С A G,
Оқ қайин:
a I
PjA2x2+ 9(2)

---

\35-расм.
Гинофор ва андрогинофорли гуллар: 
!
 — Viscaria viscosa
гулининг узунасига кетган кесмаси; 
2 —
РесИсеНапанинг гули; 
3
 —
ковар гули; 
ц
 — косача билан гултож ўртасидаги чўзилган гул ўрни;
а —
 андрогинофор; г — гинофор.

---

лардан ташқари диаграммада органларнинг бирикканли- 
ги, нектарлар гул остидаги ялпоқ гардиш кўрсатилади.
4-§. ГУЛҚЎРҒОН
Гулқўрғон гулнинг наслсиз қисми бўлиб, унинг нозик 
аъзоларини (чангчи ва уруғчиларни) ҳимоя қилиш ва 
қўшимча фотосинтез органи вазифасини бажаради. Улар 
оддий (137-расм) ва мураккаб шаклда бўлади. Оддий гул- 
қўрғонда гулбарглар косача ва тожга дифференциялашма- 
ган бўлиб, кўримсиздир. Косачага ўхшаб кетган яшил ранг- 
ли оддий гулқўрғон косачасимон гулқўрғон деб аталади 
(лавлаги, шўра, қичитқи тикан, наша, отқулоқ ва бошқа 
гуллар). Гултожга ўхшаб, ранги очиқ гулқўрғон тожсимон 
гулқўрғон деб аталади (лола, пиёзгул, гиацинт, марварид- 
гул ва бошқалар). Гулқўрғони мутлақо бўлмаган ва фақат 
чангчилар (андроцей) ва уруғчилар (гинецей) дан ҳосил 
бўлган гуллар очиқ ёки қоплағичсиз гуллар деб аталади, 
шумтол, тол, қоқиўт ва бошқалар (138-расм).
Косача — гулқўрғоннинг ташқи айланмасини ҳосил 
қилади. Уларнинг шакли косачани эслатади. Косачабарг- 
лар яшил, улар туташган ёки туташмаган бўлиши мумкин. 
Туташган косачаларнинг устки қисми бирикмай “тишча- 
лар” шаклида бўлади. Тишчаларнинг сонига қараб, улар­
ни ҳосил қилишда иштирок этган косачабаргларнинг со- 
нини аниқлаш мумкин. Косачабаргларнинг бир-бири би­
лан ёнма-ён қўшилиб кетган қисмига найча дейилади. Бу 
белги билан капалакдошлар оиласини системага солишда

---

138-расм.