Ўсимликлар морфологияси ва

dendroides)HHHr 
эпидерма ҳужай- 
ралари остида бир қатор чўзиқ ҳужайралар жойлашган 
бўлиб, 
гиподерма 
(юнон. х и п о , д е р м а — пўст) ёки сув 
тўпловчи паренхима деб аталади. Мезофилл ёки хлорен- 
химанинг икки қатор, ташқи қаватдаги ҳужайралари узун- 
чоқ бўлиб хлорофиллга бойдир. Унинг остидаги хлорен­
хима ҳужайралари тўрт қиррали, уларда хлорофилл кам 
бўлади. Ҳужайра марказий қисмининг ичини сув билан 
тўлган, йирик ҳужайралардан ташкил топган паренхима 
ташкил этади (84-расм, 
6
).
Очиқуруғли ўсимликлардан қарағайнинг барглари худ­
ди нинага ўхшаш бўлганлиги учун нинабарг деб аталади. 
Нинасимон баргларнинг анатомик тузилиши кенг япроқ- 
ли барглардан баъзи белгилари билан фарқ қилади (85- 
расм). Биринчидан, уларнинг эпидерма ҳужайра девори 
қалинлашиб, усти қалин кутикула билан қопланган. Эпи­
дерма остида ҳужайра деворлари қалинлашган гиподерма 
бўлади. Иккинчидан, ҳаво йўллари эпидерма остида жой- 
лашмасдан, гиподерма остида жойлашади. Учинчидан, 
мезофилл бурма паренхима ҳужайраларидан иборат бўлиб, 
унинг орасида склеренхима билан 
смола сақлов-
чи бўшлиқлар мавжуд ва ниҳоят 
марка­
зий қисмидан ажратиб турадиган 
ёғоч-

---

84
-раем.
Д арахтсимон шўрак (Salsola dendroides) баргининг тузилиши: 
/ — э п и д е р м а ; 2 — г и п о д е р м а ; 
3 —
ҳ ав о й ў л л а р и о ғ и з ч а ; 
4
ва 
5 — хлоренхима; 
6 —
сув сақловчи паренхима; 7 — тола найлар тудаси;
8
— марказий тола — найлар тўдаси.
лашган эндодерма ҳосил қилади. Эндодерма остида икки­
та ўтказувчи боғлам (флоэма ва ксилема)нинг атрофида 
порали ўтказувчи 
т р а н сф у зи о н
(лот. т р а н с ф у з и о — тов- 
ланиш, тўлқинли) паренхима ҳосил бўлади. Буларнинг асо­
сий вазифаси сув ва органик моддаларни ўтказиш билан 
бир қаторда, ўтказувчи тўқималар билан мезофилл ораси­
да моддаларнинг ўгишини таъминлайди.