Ўсимликлар морфологияси ва

гулпоя 
деб аталади (масалан, приму­
ла, қоқиўт, зуптурум, коврак ва бош қалар).
П о я н и н г ички тузи л и ш и
П оянинг ички тузилиши одатда унинг асосий вазиф а- 
ларини бажаришга монанд равиш да тузилган. П оян и н г 
ичида ўтказувчи тўқималар бўлиб, ўси м ли кн и н г барча 
органларини бирлаштиради, механик тўқималарнинг мав­
жудлиги эса мустаҳкамлик бериб туради. Поя ва умуман 
новданинг ўзи, ҳамиша ўсиб, янги органларни ҳосил қилиб 
туриши сабабли, “о ч и қ” системадир.
Ўтказувчи ва механик тўқималардан таш қари пояда 
қопловчи тўқималар ҳам бўлади. Уларнинг мавжудлиги 
ички тўқималарни таш қи таассуротлардан сақланиш ини 
ва ёриқчалар (ҳаво йўли) орқали газлар алмаш инувини 
таъминлайди. Айтиб ўтилган тўқималардан таш қари тур­
ли ўсимликлар поясида яна ғамловчи, ассим иляциялов- 
чи, ажратувчи ва бош қа тўқималар ҳам бўлиши мумкин.
Турли тўқималарнинг қандай тартибда жойлаш ганли- 
гини ўтчил ўсимликлар поясини ўрганишдан бош лаш маъ- 
қулроқ. Чунки уларда кўпйиллик дарахт пояларидагидек, 
камбий туфайли бўладиган иккиламчи ўзгаришлар бирламчи 
тузилиш ини унчалик ўзгартириб юбормайди.
Пояда бир-биридан ажралиб турувчи 3 та анатомик зона 
(қисм)ларни кўриш мумкин: қопловчи, бирламчи пўстлоқ 
ва м арказий (ўқ) ўтказувчи тўқималарни ўз ичига олган 
поянинг марказий цилиндр қисми ўзак ёки стел (юнон. 
с т е л а — устун) бўлади (61-раем).

---

61 
-расм.
Лагохилус-кўкпаранг бир йиллик новдасининг кўндаланг 
кесими. 
от
— бир ҳужайрали тукчалар; 
Бт
— икки ҳужайрали безлар; 
к — кутикула; э — эпидерма; 
колл. —
колленхима; 
п
— паренхима; 
энд—
эндодерма;