Ichki kasallikiar

6 .1 2 .1 . M iok ard in farktid a b em orlarni b a v o la sh , parvarish qilish.
M io k a rd in farktin in g p rofilak tik asi
M io k a r d in fa r k tid a s h o s h ilin c h d a v o c h o r a la ri kasallik b o s h -
lan g a n jo y n i n g o ‘z id a , u y d a , k o ‘c h a d a k o ‘riladi v a z u d lik b ila n te z
tib b iy y o r d a m m a s h in a s in i c h a q ir ib , b e m o r e n g y a q in s h ifo x o n a g a
197

---

yuboriladi. M io k ard infarktida u ch rag an b e m o rg a o ‘rin d a q im irla m ay
y o tish rejim i, r u h iy va j i s m o n i y o so y ish ta lik y a r a tish , p a r h e z g a
a m a l qilish, u la rn i te g ish lic h a p arv arish qilish b u y u rila d i.
A g a r xuruj u y d a t u tg a n b o l s a , b e m o r g a b ir in c h i y o r d a m k o ‘r- 
satilgach, u n i tezlikda k asa lxona ga yotqizish kerak. Xuruj u y d a tu tib
q o lg a n d a o g briq a lo m a ti t o ‘x t a g a n id a n s o ‘n g — o ‘tk ir y u ra k va q o n
t o m i r y e tis h m o v c h ilig i yoki r i t m n i n g o ‘t k i r avj o lg a n buzilish i 
b a r t a r a f q ilin a d i. M i o k a r d in fa r k tid a s h o s h ilin c h y o r d a m :
• jis m o n i y va ru h iy osoyish ta lik ;
• o k sig e n o te ra p iy a ;
• n itro g litse rin 0 ,5 m g til ostiga 3 m a r t a h a r 5 m i n u t d a n s o ‘ng;
• a n a l g e t i k l a r d a n t r a m a d o l y o k i m e t a m i z o l n a t r i y , m o r f i n
g id r o x lo rid ;
• n e y r o le p ta n a lg e z iy a : f e n ta n il — p r o m e d o l - n a tr iy xlorid 
e r itm a s i;
• asetilsalitsilat kislotasi 300 m g c h a y n a s h u c h u n ;
• k a sa lx o n a g a y otq izish .
M i o k a r d in fa r k tig a d u c h o r b o l g a n b e m o r l a r n i d a v o l a s h d a ,
a yniqsa, rejim ga e ’tib o r berish kerak. B u n d a y b e m o r l a r jis m o n iy va 
ru h iy osoyishtalikni b u tu n la y t a ’m in la y d ig a n o ‘r in d a y o tish rejimiga 
u z o q v a q tg a c h a q a ’tiy rioya qilishlari lozim .
U z o q v a q tg a c h a q i m ir la m a y y o tish re jim id a n m a q s a d s h u k i, 
b u n d a y u r a k m u s k u lin in g jo n s i z l a n g a n s o h a s id a c h a n d i q vujudga 
k e lis h i k e r a k , a k s h o l d a , a n e v r i z m a p a y d o boM ishi v a y u r a k
m u s k u lin in g uzilishi r o ‘y b erishi e h tim o l.
B e m o r p a rv a ris h in in g b o s h q a c h o r a la r in i k o ‘rish — u n i y u v in - 
tirish, b a d a n in i artish , tu v a k t u t is h d a h a m n i h o y a t d a e h tiy o tk o rlik
ta la b etiladi. 2 - h a f ta d a n bosh lab , tiz z a la m i bukishga va b o ld ir-to v o n
b o bgMnida aylantirishga, sh u n in g d e k , ularn i asta -se k in q im irlatishga 
ruxsat etiladi. K e y in c h a lik q a n d a y re jim g a a m a l qilish k asa llik n in g
ogMr-yengilligiga, y oshiga va q o ‘shilib k elgan kasalliklariga bogMiq. 
A g a r kasallik n o r m a l oM ayotgan boMsa, bu h o ld a 4 - h a f t a d a n b o s h ­
lab, b e m o r l a r g a o z - o z d a n (5 — 10 m i n u t d a n ) y o n b o s h la b yotish g a 
ruxsat etiladi. B e m o rn i u n g a q a r a b tu r a d ig a n x o d im la r y o n b o sh la tib
y o tq iz is h a d i.
B e m o r n i n g b ir v a z iy a td a n ik k in c h is ig a oM k az ish n in g b a y o n
e tilg a n usuli h u q n a q ilis h d a va s h if o k o r b e m o r g a m u s ta q il ra v ish d a 
y o n b o s h l a s h g a r u x s a t b e r g a n d a n k e y i n g i d a s t l a b k i v a q t l a r d a
198

---

qoMlanishi lozim . G a v d a vaziyatini sh u tariqa o ‘zgartirish b e m o r n in g
o rq a s in i va d u m g ‘a z a s in i h o ‘lla n g a n s o c h iq b ila n a rtis h yengil 
u q a la sh i m k o n in i b erad i. 4 h a f ta d a n k e y in g in a m u sta q il y o n b o s h ­
lashga ruxsat etiladi.
M o n e l i k q ila d ig a n s a b a b la r b o i m a g a n t a q d i r d a 3 - h a f t a d a n
b o s h la b , d a v o b a d a n ta rb iy a s i ta y in la n a d i. In fark t b o i g a n b e m o r l a r
u c h u n s h u n d a y m a x su s b a d a n ta r b iy a k o m p le k sla ri ishlab chiqilgan.
K a sa llik n in g d astlab k i k u n la r id a b u n d a y b e m o r l a r n i n g ovqati 
subkalo riy ali (su tk asig a 80 0 — 1000— 1200 kalo riy a ) b o i i s h i kerak. 
Q o r i n n i n g d a m b o i i s h i g a y o i q o ‘yilm ay, o s o n singiydigan o v q a tla r 
beriladi. B e m o r la r d a m e t e o r iz m p a y d o b o i i s h i g a s a b a b b o i m a s a ,
u n g a m e v a suvlari, sut, kefir, ilitilgan tu x u m , m o y d a q ovurib o lingan 
o q n o n , b o i q a l a r , e z ilga n tv o ro g , q a y n a tilib m a y d a la n g a n sa b - 
z a v o tla r b erish tavsiya etilad i. T u z m iq d o r in i c h e g a ra la s h kerak, 
b e m o r g a o v q a t n i o z - o z d a n , k u n i g a 4 — 5 m a h a l b e r is h lo zim . 
S u y u q lik n i b e m o r n i n g a h v o lig a k o ‘ra, b i r s u tk a d a 1200— 1500 ml 
ich ish g a ruxsat etiladi. B e m o r n i n g ah v o li y a x sh ila n a b o rg a n sari, 
p a r h e z o v q a tla r soni k o ‘pay tirilib b oriladi.
M io k a r d in farktini b o s h d a n k e c h ir g a n b e m o r l a r kasal k u n id a n
h i s o b l a n g a n d a 3 — 4 o y d a n k e y in b a j a r a d i g a n v a z if a la r i o g i r
j i s m o n i y yoki ru h iy z o ‘riq ish g a a l o q a d o r b o i m a s a , ishga tu sh ib
ketishlari m u m k i n . M io k a r d infarkti b o i i b o i g a n b e m o r l a r n i n g
h a m m a s i d i s p a n s e r k u z a tu v id a b o i i s h l a r i kerak.