Ilm-fan taraqqiyotida zamonaviy metodlarning qo‘llanilishi

ILM-FAN TARAQQIYOTIDA ZAMONAVIY METODLARNING QO‘LLANILISHI 
27.9.2021 
www.academics.uz 
80 
Энди педагогик технологияларнинг тамойилларига асосланиб, таълим 
жараёнида турли ҳолатлар(ситуациялар)да ўқувчиларнинг ҳамкорликда 
таълим олишларини ташкил қилиш методлари ҳақида фикр юритамиз.
Ўқувчиларга ҳамкорликда таълим олишни ташкиллаштиришда 
қуйидаги ҳамкорликда таълим олишнинг тамойиллари муҳим аҳамият касб 
этади: 
1. Гуруҳни ўқитувчи ташкил этади. Бунда ўқувчиларнинг ўзаро 
психологик мослашуви ҳисобга олинади. Ҳар бир гуруҳда кучли, ўртача ва 
кучсиз ўқувчилар бўлиши мақсадга мувофиқ. Агар гуруҳда ҳамкорлик 
кўнгилдагидек бўлмаса, дарҳол гуруҳни алмаштириш керак. Агар гуруҳда 
ҳамкорлик кўнгилдагидек бўлса, бу гуруҳни ўзгартириш керак эмас. 
2. Гуруҳда ҳаммага тегишли битта умумий вазифа берилади. Бу 
вазифани бажаришда ҳар бир ўқувчининг роли белгиланади (меҳнат 
тақсимоти). Одатда, бу тақсимотни ўқувчиларнинг ўзлари бажарганлари 
маъқул. Лозим бўлганда ўқитувчи бунга аралашади. 
3. Топшириқ учун (барчага) гуруҳга битта баҳо қўйилади. Бунда фақат 
билим эмас, балки ўқувчиларнинг биргаликдаги меҳнати баҳоланиб, бу 
меҳнатда (ютуқда) қайси ўқувчининг роли қандай эканлигини ўқувчиларнинг 
ўзларига ўзлари баҳо беришсин. Лозим бўлганда эса, ўқитувчи бу ишга 
аралашиши мумкин. 
4. Гуруҳнинг иши, яъни вазифанинг бажарилганлигини ўқитувчи қайси 
ўқувчидан сўрашини ўқитувчини ўзи белгилайди. Агар ҳисоботни кучсиз 
ўқувчига юклатилса, натижа яхши бўлади. Чунки кучсиз ўқувчи вазифанинг 
мақсади, муаммолари, ечимларини тўғри таҳлил қилиб бера олса, материални 
қолган ўқувчилар томонидан яхши ўзлаштирилган. Демак, дарс ўз мақсадига 
эришди. Кучсиз ўқувчи топшириқни муваффақиятли бажариши ва фаоллиги 
ҳисобига у ўртача ўқувчилар сафига кўтарилади. Худди шунингдек, ўртача 
ўқувчига ҳам шу фикрни айтиш мумкин. Агар натижа салбий бўлса, 

---