Mavzu. Davlat va jamiyat qurilishi tizimini takomillashtirish

2.
 
Davlat boshqaruvi tizimini isloh qilish 
Davlat boshqaruvi va davlat xizmati tizimini, davlat boshqaruvini markazlashtirishdan 
chiqarish, davlat xizmatchilarining kasbiy tayyorgarlik, moddiy va ijtimoiy ta’minoti darajasini 
oshirish hamda iqtisodiyotni boshqarishda davlat ishtirokini bosqichma-bosqich qisqartirish 
orqali isloh qilish.
Globallashuv va tezkor rivojlanish sharoitida davlat qurilishini takomillashtirish, davlat 
boshqaruvini jamiyat 
taraqqiyotining 
bugungi
extiyojlariga mos ravishda modernizatsiya qilish oda dolzarb vazifa sifatida maydonga 
chiqmoqda. Mamlakatimiz ravnaqini ta’minlash, jamiyatni ijtimoiy- siyosiy boshqarish, shu 
jumladan, unga davlat xokimiyati vositasida ko‘maklashuv mexanizmlarini takomillashtirish 
yangi-yangi imkoniyatlarni izlashni taqozo etadi.
Shu bois davlat boshqaruvini oqilona tashkil etish, uning samaradorligini oshirish 
zamonaviy ilm-fan va tafakkur yutuqlarini joriy etishga tayanmogd lozim. Mustaqil 
davlatchiligimiz taraqqiyoti yillar mobaynida izchillik va sobitqadamlik bilan amalga oshirib 
kelinayotgan islohotlar 
tufayli bugungi 
kunda
mamlakatimizda demokratik qadriyatlar asosida 
shakllangan va 
faoliyat
yuritadigan xalqchil davlat xokimiyati va boshqaruvi tizimi qaror topdi.
Demokratiya tamoyillariga tayanuvchi davlat xokimiyati xalq manfaatini ifoda etib, 
jamiyatni boshqarish hamda rivojlantirishga xizmat qiluvchi bunyodkor kuch sifatida namoyon 
bodadi. Davlat xokimiyati jamiyatga siyosiy raxbarlik qilib, unga yaxlitlik va barqarorlik baxsh 
etadi. O‘zbekistonda xokimiyat idoralarining xalq manfaatlariga bo‘ysundirilgani 
konstitutsiyaviy printsip tarzida ular faoliyatining asosiy mezoniga aylandi.
Mustaqillikka erishgach, jamiyat va davlat xayotining konstitutsiyaviy-xuquqiy asoslarini 
mustahkamlash yodidan borib, mamlakatimiz o‘z Konstitutsiyasini qabul kildi, uning zamirida 
milliy qonunchilik tizimi shakllandi. Konstitutsiya va qonunlar davlat va jamiyat qurilishini 
demokratlashtirish va liberallashtirishning xuquqiy asoslarini tashkil etdi. Avvalo, davlat 
organlarini shakllantirish va faoliyat yuritishi sohasiga xokimiyatlar taqsimlanishi printsipi joriy 
etildi: xokimiyat tuzilmalarining vakolatlari samarali konstitutsiyaviy mexanizm asosida 
mutanosib xolga keltirilib, ularning faoliyati inson xuquq va erkinliklarini ta’minlashga 
yo‘naltirildi.
Amalga oshirayotgan konstitutsiyaviy modernizatsiya qilish va davlat qurilishi sohasidagi 
izchil islohotlar natijasida ratsional davlat boshqaruvi tizimi shakllandi, xokimiyat tuzilmalari 
o‘rtasida vakolatlarning mutanosib taqsimlanishiga erishildi.
Mamlakatimizda demokratik islohotlarni yanada chuqurlashtirish va fuqarolik jamiyatini 
rivojlantirish kontseptsiyasida ta’kidlanganidek, mustaqillik yillarida yurtimizda davlat 
xokimiyati va boshqaruvini demokratlashtirish sohasida salmoqli islohotlar amalga oshirildi. Bu 
jarayonda markaziy ijro etuvchi xokimiyatning

---

boshqaruv tuzilmalari va ma’muriy organlarning vazifalarini o‘zgartirishga, ularning 
boshqarish, tartibga solish va taqsimlash borasidagi vakolatlarini, xo‘jalik tuzilmalari 
faoliyatiga bevosita aralashuvini keskin qisqartirishga katta e’tibor berildi.
Davlat boshqaruvida jamiyatga raxbarlik qilish bilan bog‘liq siyosiy qarorlar qabul qilish va 
ularni xayotga joriy etishga yo‘naltirilgan ma’muriy-tashkiliy faoliyat muxim o‘rin tutadi. Bu 
davlat boshqaruviga siyosiy mazmun baxsh etadi.
Kontsentsiyada jamiyatimizning istiqboldagi taraqqiyotini ta’minlovchi ustuvor 
yo‘nalishlarni belgilash barobarida, bu boradagi muxim vazifalarni xal etishda davlat 
xokimiyati tarmoqlarini, xususan, parlamentni yanada rivojlantirish va mustahkamlash, siyosiy 
partiyalarning rolini oshirish, mamlakatimiz fuqarolik jamiyati institutlarini, sud-xuquq 
tizimini, 
saylov 
qonunchiligini 
takomillashtirish, 
demokratik 
islohotlarni 
yanada 
chuqurlashtirishga qaratilgan bir qator qonunchilik tashabbuslari ilgari surildi.
Jamiyat va davlat qurilishi sohasida parlament tizimini rivojlantirish, kuchli ijro xokimiyati, 
mustaqil sudni shakllantirish, ko‘ppartiyaviylikni vujudga keltirish, mustaqil fuqarolik jamiyati 
institutlarini va ommaviy axborot vositalarini rivojlantirish hamda ular faoliyatining 
kafolatlarini kuchaytirish borasida tub demokratik o‘zgarishlar qilindi.
Mamlakatimiz ijtimoiy-siyosiy xayotini va davlat xokimiyati tizimini demokratlashtirish 
hamda zamonaviy asoslarda modernizatsiya qilish bugungi taraqqiyotimizning ustuvor 
yo‘nalishini tashkil etmoqda. Davlatchilik tizimi, xokimiyatning mazmuni, faoliyat shakllari 
jamiyatning ob’ektiv taraqqiyot qonuniyatlariga muvofiq belgilanadi. Bu qonuniyat jamiyat 
xayoti, ijtimoiy boshqaruv shakllarining tobora yangilanib, rivojlanib, ilgarilash yo‘lidan 
borishidir.
Davlat xokimiyati institutlarini yanada xalqqa yaqinlashtirish, ularning faoliyatida xalq 
manfaatlarini izchil tarzda to‘liq ifodalash mexanizmlarini yaratish vazifasi mamlakatimiz 
taraqqiyotidagi xozirgi modernizatsiya bosqichining markaziy yo‘nalishini belgilab bermoqda.