Ular) so‘zi (ism) so‘zi bilan, ( u)
olmoshi
(-lar) qo'shim cliasi bilan ketm a-ket, zanjirsimon ¡oqada.
Yoki
(ism) so'zi uchta tov u sh n in g ketma-ketligidan iborat. Bunday
üiiziqsim on, liniyaviy ketm a-ketlik
aloqasi
sintagmaU':
aloqa
43
deyiladi. Sintagmatik aloqa lisonda ham, nutqda ham mavjud
b o ‘la d i. M asalan, [
kitob] leksemasi beshta tovushning birikuvidan
iborat nomemaga ega bo‘lib, u lisoniy birlik sanaladi. Shuningdek,
yasa m a so ‘z
((
suvchi), (ertapishar)), so‘z birikmasi ( kitobni
o ‘qimc*q)da ham birikuvchi a’zolar sintagmatik aloqada bo‘ladi.
Sintagm atik aloqani
sintaktik
aloqadan farqlash
lozim.
Sintagm atik aloqa barcha til birliklariga xos ketma-ket bog'lanish
bo‘ls a ,
sintaktik
aloqa
s o ‘z
va
gaplarning
hokim-tobelik
m unosabati.
Demak, sintagmatik aloqa va sintaktik aloqani
butunlay boshqa-boshqa hodisalar ham, shuningdek, ulami bir-
biriga aynan tenglashtirishi, bir-birini qoplovchi tushuncha sifatida
qarash ham mumkin emas. Sintagmatik va sintaktik aloqa butun-
bo‘lalc
munosabatida.
Boshqacha
aytganda,
sintaktik
aloqa
sintagm atik aloqaning bir ko'rinishi.
ICo‘pincha sintagmatik aloqani nutqqagina xos deb tushunish
ham uchraydi. Bu - hodisani tor ma’noda tushunish. Yuqoridagi
Do'stlaringiz bilan baham: |