R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I

va 
o ‘sim lik oti orasida gram m atik
farqlar b o ‘ lm aganligi sababli bu b o iin is h leksik tabiatli. Chunki bu
ikki g u r u h g a kiruvchi so'zlar turlanish, son, tuslanish va boshqa
g r a m m a tik om ilga bir xil m unosabatda.
S o ‘z g r a m m a tik birlik sifatida m orfologik m a’no tizim iga ega.
S h u n ga k o ‘ ra, gram m atik m a’n on i quyidagi turga b o ‘Iish mumkin:
a) 
m a ’lum
bir 
turkum ga 
kiruvchi 
s o ‘zn in g
ular qaysi
m o r fo lo g ik shaklda b o ‘ lishidan q a t’i nazar, barchasi uchun birday
teg ish li b o ‘Igan gram m atik m a’ no (m asalan, otlarda predm etlik,
sifatlarda b e lg ilik , fe’llarda jarayonlilik );
b) b ir turkumdagi biror guruhning q an d ay gram m atik shaklda
b o 'Iish id a n q at’i nazar barcha s o ‘zlariga xos b o ‘lgan gram m atik
m a ’n o (m a s a la n , ozaytirm a daraja sifatning faqat rang bildiruvchi
turlariga x o s ) ;
d) 
b ir o r turkum dagi m a’ lum bir s o ‘zn in g m a ’lum bir shakldagi
turigagina 
xos 
bo‘lgan 
gram m atik 
m a’no 
(m asalan, 
o ‘zlik
o lm o sh ig a k e lish ik q o'sh im ch asi faqat egalik q o'sh im ch asid an keyin
150

---

q o ‘shiladi, o lm o sh n in g b o sh q a tu rla rid a bunday hoi k u za tilm a y d i,
y o k i 
[-yap]
q o ‘s liim c h a li a n iq h o z ir g i zam on shakli III sh a x sd a
[-di\
shakli b ila n g in a voqelana o la d i) .
GM
turlari. 
U G M , 
O G M , 
X G M