9-sinf Biologiya

4-bilet biologiya 
1.Prokariotlar - yadrosi to'liq shakllanmagan, 
ya’ni
haqiqiy 
yadroga ega bo'lmagan organizmlardir.Prokariotlarga bakteriyalar va ko'k-yashil suv o'tlari 
kiradi.Bakteriyalar. Bakteriyalar yer sharidagi sodda tuzilgan eng 
qadimgi va 
koZ 
bilan ko'rib bo'lmaydigan sodda organizmlar hi soblanib, hujayrasida yadro 
rosmana shakllanmaganligi hamda 
oddiy ko'payishi (bo'linish yo'li) bilan xarakterlidir, jinsiy ko'payish uchramaydi.Hujayra po'sfi 
murein moddasidan iboraf.Ular 
1. 
Sharsimon-kokklar; 
2. 
Tayoqsimon-batsillalar; 
3. 
Buralgan 
vibrionlar, spirillalar shunday shakllarda bo'ladi.E3akteriyalar noqulay sharoifda spora hosil qilish 
xususiyatiga 
ega.Bakferiyalar 
xavfli 
kasalliklarni 
qo'zg'afadi.o'pka 
sili,ko'kyo'tal,vabo,o'lat,kuydurgi va boshqa xavfli kasalliklarni qo'zg'afuvchi bakferiyalar 
mavjud. 
2)
Energiya almashinuvi (dissimilyafsiya) jarayonida tirik orga nizmlarda moddalarning 
parchalanishi ro'y beradi. Bu assimilya fsiyaning feskarisidir. Yuqori molekulali birikmalarning 
parchala nishi energiya ajralishi bilan boradi. Shuning uchun energiya al mashinuvi jarayoni 
dissimilyafsiya deb ham yurifiladi.Tirik organizmlar hujayrasida kechadigan energiya almashinu 
vi jarayonini uchfa bosqichga ajrafish mumkin. 
Birinchi bosqich - fayyorgarlik bosqichi,lkkinchi bosqich - glikoliz,
ya’ni
kislorodsiz 

---

(anaerob)parchalanish,Uchinchi bosqich - kislorodli (aerob) parchalanish, 
ya’ni
fo'la parchalanish 
hisoblanadi. 
3)
4500g glukoza 
bo’lsa
uni 180 ga bo'lamiz 180 1mol glukozaning og'rligi bo'lsak 
25 
mol 
glukoza 
chiqadi. 
glikoliz jarayonida C6H1206+2H3P04+2ADF=2C3H603+2ATF+2H20 
1 
mol glukozadan 
2mol suf kislofa hosil boladi bizda 
25 
mol glukoza bor suf kislafani fopamiz 1mol 
2mol 
25mol
—
x=50mol suf kislofa hosil bo'lar ekan