Urganch davlat universiteti c h I z m achilik

9-chizma 
 
10-chizma 
3-misol.
10-chizmada olddan va ustdan ko„rinishlari kvadrat va ularning 
o„rtasida ikkitadan chiziq tasvirlangan. U qanday jism bo„lishi mumkin? Javob 
10-chizma, 
a, b, c, d, e, f, m, n
yordamida yaqqol ko„rinmoqda. 
Endi, jismninjg olddan va yon (chap) dan ko„rinishlari berilgan bo„lsa, uning 
qanday ko„rinishdagi model ekanligini aniqlashga o„tiladi. 
1-misol
. 11-chizmada o„zaro teng kvadrat o„rtasida chiziq bilan olddan va 
chapdan ko„rinishlarda berilgan. Uning turli ko„rinishdagi modellar ekanligi 
yechimi 11-chizma, 
a, b, c, d, e, f 
lar orqali aniqlanmoqda (yana boshqa 
ko„rinishlarda ham bo„lishi mumkin). 
2-misol.
12-chizmada jismning olddan,ustdan va chapdan ko„rinishlari 
berilgan. Uning qanday jism ekanligi yaqqol tasvirini bajarish orqali aniqlansin. 
Yechish. Kubning yaqqol tasviri ingichka chiziqlarda chizib olinadi. Yaqqol 
tasvir frontal dimetriyada yoki izometriyada bajarilishi mumkin.

---

26 
Kubning uchlari 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 sonlar 
bilan belgilab chiqiladi. Har bir qirralarining 
o„rtalari aniqlanib, 
A, C, D, E
kabi belgilab olinadi 
va ular o„zaro birlashtirib chiqiladi (12-chizma, 
a
). 
Shu tartibda kubning qolgan qismlaridagi 
o„zgarishlar bajariladi hamda chizma tayyor qilinadi 
(12-chizma, 
b
).
3-misol.
13-chizmada modelning 
olddan, ustdan va chapdan ko„rinishlari berilgan. 
Uning qanday jism ekanligi yaqqol tasviri bajarish 
orqali aniqlansin. Yechish ikkinchi misol kabi 
bajariladi. 
4-misol.
14-chizmada 
A
va 
B
uchburchakli 
prizmalardan tuzilgan modelning olddan va ustdan 
ko„rinishlari tasvirlangan. Uning qanday modelligi 
yaqqol tasviri orqali aniqlansin va chapdan 
ko„rinishi bajarilsin. 
Yechish. 
A
prizmaning yaqqol tasviri chizib
olinadi. 
B
prizmaning ham yaqqol tasviri qo„shib 
 
chiziladi(14-chizma, 
b
). 
Ikkala 
prizmaning 
ko„rinadigan 
va 
ko„rinmaydigan 
konturlari 
aniqlanadi va chizma taxt qilinadi. Yaqqol tasvir 
bo„yicha 
modelning 
chapdan 
ko„rinishi 
aniqlanadi(14-chizma, 
c
). 
5-misol.
15-chizmada o„zaro perpendikular 
joylashgan uchburchakli ikkita 
A
va 
B
prizmadan 
tuzilgan modelning olddan va chapdan ko„rinishlari 
berilgan. Uning qanday modelligi yaqqol tasviri 
bajarilib, ustdan ko„rinishi aniqlanib topilsin. 
Yechimi.
4-misoldagi kabi bajariladi.