Urganch davlat universiteti c h I z m achilik

11-chizma 

---

27 
12-chizma 
 
13-chizma 

---

28 

14-chizma 
 
15-chizma
Mustaqil bajarish uchun mashqlar. 
1. 16-chizma, 
a, b, c
da katta va kichikroq ikkita uchburchakli prizmadan 
tuzilgan modelning olddan va ustdan ko„rinishlari berilgan. Har birining chapdan 
ko„rinishni aniqlashda yaqqol tasvirlardan foydalanilsin.
2. 17-chizma, 
a, b, c
da geometrik jismning olddan va chapdan ko„rinishlari 
berilgan. Ularning ustdan ko„rinishlarini aniqlashda yaqqol tasvirlaridan 
foydalanilsin.

---

29 
16-chizma 
17-chizma 
3. 18-chizma, 
a
va 
b
larda qirqilgan 
kub 
qismining 
olddan 
va 
ustdan 
ko„rinishlari tasvirlangan. Uning chapdan 
ko„rinishini aniqlashda yaqqol tasvirlaridan 
foydalanilsin. 
Chizmalarni o„qishning eng yaxshi 
usullaridan biri, chizmaga qarab uning 
modelini yasash hioblanadi.
 
18-chizma 

---

30 
1.3-§. MODEL YASASH YO„LI BILAN CHIZMALARNI O„QISH 
Detalning berilgan ko„rinishlariga qarab uning modelini yasashdan oldin 
oddiy qisqich (skrepka)dan bittasini olib (19-chizma, 
a
) ichidagi qismini 
tashqarisidagi qismi bilan to„g„ri burchak (90
0
) hosil bo„lguncha qayriladi. (19-
chizma, 
b
). shu vaziyatdagi olddan, ustdan va chapdan ko„rinishlarini chizib 
qisqich bilan solishtiriladi. Qisqichni shu holatda saqlab, tik (vertikal) vaziyatdagi 
qismining har bir uchi 19-chizma, 
c
dagi kabi gorizontal holatga buklab 
keltiriladi. Shunda qisqichdan yana bitta ko„rinishdagi model yasalgan bo„ladi va 
ular o„zaro solishtirilib ko„riladi. Qisqichning ushbu ko„rinishini o„zgartirmasdan 
yana bitta model yasab ko„riladi (19-chizma, 
d
). Bu yerda qiqich uchta 
ko„rinishdagi modelga qanday aylantirilganligi bilan tanishib chiqiladi. Simdan 
model yasashni soddalashtirish va osonlantirish maqsadida oldin kubning 
modelini yasab olish tavsiya etiladi. Kubning qirralarini yasashda ular orqali 
ikkinchi bor sim o„tmasligi lozim, ya‟ni ikki qatorli simli qirraga yo„l qo„ymasligi 
kerak.