K ic h ik bizn es V a X u su siy t a d b ir k o r L ik

3 .5. K ich ik biznes va ta d b irk o rlik d a r a h b a m in g b o sh q aru v
uslubi
Rahbaming boshqaruv uslubi deganda, boshqaruv jarayonida kelib 
chiqadigan muammolarini hal qilish usullari majmui tushuniladi.
Kichik biznes va tadbirkorlikda rahbarlikning quyidagi boshqaruv 
uslublaridan foydalaniladi:
1. Xo'jalik ishlaridagi kamchiliklarga murosasiz bo'lish.
2. Jamoa va uning har bir xodimi to'g'risida qayg'urish.
3. Yuqori madaniyatli boshqaruvni tashkil etish.
4. Rahbaming yangilikni his etish qobiliyati.
Kichik biznes faoliyatini boshqarishning bir necha pog'onalari 
mavjud. Ularga ikki pog'onali, uch pog'onali va ko'p pog'onali 
boshqaruvni misol qilib ko'rsatish mumkin. Kichik biznes faoliyatini 
boshqarishda jahon amaliyotidan olingan va eng samaralisi hisoblangan 
ikki pog'onali usul, ya’ni rahbar-bajaruvchi usulidan keng foydalaniladi.
Bu usulning samarasi uning oddiyligida, bajaruvchi va rahbar 
o'rtasidagi munosabatlaming to'g'ridan-t o'g'ri bog'langanligidadir. Bu 
yerda nazoratning yuqori samarasiga erishiladi. Pog'onalar soni ortib 
borgan sari boshqaruv samarasi kamayib boradi.
Q isq a xulosalar
Korxonani boshqarishning maqsadga muvofiq tarkibini vujudga 
keltirish tadbirkor hal etishi kerak bo'lgan muhim vazifalardan biri 
hisoblanadi.
Kichik biznes korxonalari boshqaruv tarkibining chiziqli-po g'onali, 
ch iziq li-sh tab li, 
funksional, 
chiziqli-funksional, 
d a stu ili-m a 
qsadli, 
matriuali turiari mavjud.
Kichik biznes va tadbirkorlik faoliyatini boshqarishda jahon 
amaliyotidan olingan va eng samarali usul bo'lib, ikki pog'onali usul, 
ya’ni rahbar-bajaruvchi usuli hisoblanadi. Bu usulning samarasi uning 
oddiyligi hamda rahbar va bajaruvchi o'rtasidagi munosabatlaming 
to'g'ridan-t o'g'ri bog'langanligidadir.
N azo ra t va m u h ok am a uchun savollar
1. Boshqaruvning tashkiliy tuzilma nima?
2. Boshqaruv bo'g'ini va bosqichlari to'g'risida so'zlang.
3. Korxonada samarali boshqaruv deganda nimani tushunasiz?
4. Chiziqli (pog'onali) tuzilmaning mohiyati nimada?
5. Chiziqli-shtabli tuzilma nima?

---

6
. Funksional tuzilmaning o'ziga xos xususiyati nimada?
7. Dasturli-maqsadli tuzilmaning mohiyati nimada?
8
. Matritsali tuzilma nima?
9. Boshqaruv tuzilmalarining o'zaro farqi nimada?
10. Rahbaming boshqaruv uslubi deganda nimani tushunasiz?
11. Kichik biznes va tadbirkorlikda rahbarlikning qanday boshqaruv 
uslublaridan foydalaniladi ?