Muhandislik grafikasi

ABC
tekislikda yotgan m to‘g‘ri 
chiziqdagi D nuqtaning 
△
ABC
tekislikka tegishli ekanligi ko‘rinib turibdi.
 
a) 
 
 
b) 
 
 
s) 
 
1.29-shakl 
Tekislikda yotgan to‘g‘ri chiziqlar orasida alohida ahamiyatga ega bo‘lgan maxsus to‘rt xil yo‘nalishdagi to‘g‘ri 
chiziqlar mavjud: 
1.
Tekislikda yotgan to‘g‘ri chiziqlar 
П
1 
gorizontal proeksiyalar tekisligiga parallel bo‘lsa, ularni 
tekislikning
gorizontallari
deyiladi; 
2.
Tekislikda yotgan va 
П
2 
frontal proeksiyalar tekisligiga parallel bo‘lgan to‘g‘ri chiziqlar 
tekislikning 
frontallari 
deyiladi. 
3.
Tekislikda yotgan va 
П
3 
profil proeksiyalar tekisligiga parallel bo‘lgan to‘g‘ri chiziqlar 
tekislikning profillari 
deyiladi. 
4.
Tekislikda yotgan to‘g‘ri chiziqlar uning gorizontallari yoki frontallariga (jumladan, tekislikning gorizontal 
yoki frontal izlariga) perpendikulyar to‘g‘ri chiziqlarga tekislikning eng katta qiyalik chizig‘i deyiladi. 
1.30-shaklda tekislikning gorizontal h va frontal f chiziqlari ko‘rsatilgan, endi bularga batafsil to‘xtalib o‘tamiz. 
Tekislikning 

П
1
va 

П
2
izlarida M, N nuqtalarini ixtiyoriy tanlab olib, ulardan gorizontal h va frontal f 
chiziqlarining proeksiyalarini o‘tkazamiz (1.30,a–shakl).
M nuqtaning M
2 
frontal proeksiyasi 

tekislikning frontal 

П
2
izida, gorizontal proeksiyasi esa Ox o‘qida bo‘ladi. 
f frontal chiziqning f
2
frontal proeksiyasi M
2 
nuqta orqali o‘tadi va 

tekislikning frontal 

П
2 
iziga parallel, f
1
proeksiyasi esa Ox ga parallel bo‘ladi.
N nuqtaning N
1 
gorizontal proeksiyasi 

tekislikning gorizontal 

П
1 
izida, frontal proeksiyasi esa Ox o‘qida 
bo‘ladi. h gorizontal chiziqning h
1
gorizontal proeksiyasi N
1 
nuqta orqali o‘tadi va 

tekislikning gorizontal 

П
1 
iziga 
parallel, h
2
frontal proeksiyasi esa Ox ga parallel bo‘ladi. 
Bosh chiziqlarning K kesishish nuqtasining K
1
va K
2
proeksiyalari O
x
o‘qiga perpendikulyar bo‘lgan bir to‘g‘ri 
chiziqda yotadi.

---

1.30,b-shaklda berilgan ABC(A
1
B
1
C
1
, A
2
B
2
C
2
) uchburchakning