«сарайшық» мемлекеттік тарихи-мәдени музей-қорығы атырау облысы білім беру басқармасының Әдістемелік орталығЫ

Шәуіптен - 
елді мекен. Құм жиегінде. Бұрынғы «Чапаев» атындағы 
кеңшардың малшыларының қыстағы. 
Шәуіптен- 
елді мекен. Аудан орталығы-Аққыстау селосынан солтүстік- 
шығысқа қарай 35 км жерде, Тұщықұдық селолық округі аумағында орналасқан. 
Шәуіптен- кісі аты, Есентемір Қарасұлтан дегеннің баласы. Бұрын Новобогат 
ауданының ұжымшарлар құм өңірінде болған кезде Шәуіптенде азық-түлік және 
мал өнімдерін (жүн,тері т.б) сақтайтын үлкен-үлкен қоймалар болды. 
Тасымалдың барлығы кіре (түйе көліктерімен жүк тиеп жеткізу) арқылы іске 
асырылған, толассыз жолаушылардың аялдап, тыныстайтын тұрақ – бекетке 
айналдырды. Шәуіптенді қазір мал өсірумен айналысатын шаруа қожалықтары 
қоныс етуде. 
Чапаев - 
селосының атауы жөнінде қысқаша мәлімет -1928 жылы аудан 
орталығынан жиырма шақырымдай жерден «Тас арал» деген колхоз 
ұйымдастырылған. Осы артельді өз қолдарымен құрған алғашқы мүшелердің бірі 
қариямыз Нұрманұлы Сидеғали ақсақалдың айтуы бойынша, « Тас арал» колхозы 
отау тіккенде оның еншісінде 127 түйесі, 114 жылқысы, 49 ірі қарасы ғана болған 
екен. Қой малы ол күнде түгелге дерлік Нарынның құмында қоныстанып, басқа 
артельдерге топтастырылған. 1939 жылы бұл шағын шаруашылық Чапаев 
атындағы колхоз деп аталып, оның орталығындағы ауылды да осылай жазатын 
болған. Содан бері шаруашылық пен селоның аталуы бір кісінің атын иемденіп 
келе жатыр. Бегайдар жайлауынан шаруашылықтарды ата-қоныстарынан 
қозғап,сегіз колхоздың ізімен Чапаев атындағы ірі шаруашылық шаңырақ 
көтерген. Ал 1957 жылы совхоз болып қайта құрылғанда азамат соғысының 
батыры И.В.Чапаев есімі иеленді. 
Түйін 
Өз өлкеңнің тарихын жақсы білу Отаныңның жалынды патриоты болу 
деген сөз. 
Өлкеміздегі жер-су атауларының тарихы атты өзіндік зерттеу жұмысы осы 
айтылған пікірдің айқын дәлелі іспетті. 
Оқушының кең байтақ Отанымыздың бір бұрышы өзінің туған өлкесіндегі 
жер-су атауларының шығу тарихына назар аударуы зерттеу жұмысында ерекше 
көрініс тапқан. 
Исатай ауданының жер-су атауларының тарихы баспасөзден, ел 
ауызындағы әңгімелер арқылы және көне көз қариялардың естеліктерін ескере 
отырып жазылғанымен де құнды. 
Тәжірибенің зерттеу әдісі-өлкеміздің жер-су атаулары туралы осы күнге 
дейін шыққан деректерді салыстыра отырып нақтылыққа жету, оң қорытындыға 
келу. Көп айтылмайтын елді-мекендердің атауын білуге жетеледі. Бұл жұмыста 
әдеби кітаптармен, ел азаматтарының аузымен де жан-жақты баяндалады. 
Әсіресе қазіргі уақытта көп естілмейтін, көп қолданылмайтын атауларға назар 

---

61 
аударылды. 
Туған өлкеміздің бай шежіресін жасауға аз да болса көмегін тигізер деп 
ойлаймын. Сонымен қатар ауданымыздың мектеп оқушылары мен мұғалімдеріне 
көмекші құрал бола алады. 
Заключение 
Хорошо знать историю своего края-это значить быть патриотом своей 
родины. 
В своей работе показывает и обратил особое внимание историю 
происхождения водных и земельных имена родного края. 
Наши молодые краеведы сделали вывод, что для средних школах нужен 
сборник история родного края, и это является ценность научной работы. 
Наши молодые исследователи точнее ученики отметиели в своей работе 
что земельных и водных названий навсегда остались в народной памяти. 
Особенность работы это- блогодария этого наши потоки понимают 
сочетание природы и жизни, повышает любовь к родной земле. 
Поэтому мы оценивали что работа написано на высшем уровне.