«сарайшық» мемлекеттік тарихи-мәдени музей-қорығы атырау облысы білім беру басқармасының Әдістемелік орталығЫ

Түйін сөз 
Сарайшық орта ғасырда Шығыс пен Батыс аралығын, елдер мен өркениеттер 
арасын құрлықаралық жалғастырған керуен жолында орналасқан мәдени діни 
саяси орталық болған қала. Әлемде Бағдаттан кейінгі екінші қала атанды. 
Мемлекет басшысының «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты мақаласында 
айтылған «Қазақстанның киелі жерлерінің географиясы» жобасына енетін киелі 
жердің бірі – осы Сарайшық болары сөзсіз. Сарайшық қазақтың киелі қонысы, 
қастерлі мекені, хан-сұлтандардың көзі бабалар аманаты. Қазіргі күнде заман 
талабы өзгеріп, түп тамырымызды білуге, ұлттық тарихқа терең үңіліп, оның 
күрмеуін шешуге мүмкіндік туды. Жас ұрпақтың тарихтан өнеге алып, өз елін, 

---

41 
кең байтақ Ұлы Дала жерін сүйіп өссін десек, «Сарайшықтың әрбір тасын, 
құпияға толы қыш құмырасы мен теңгесіне дейін зерттеп, келер ұрпаққа жеткізу 
ел алдындағы борышты орындағанымыз болмақ» 
Көне шаһар тарихын зерттеудің мақсаты бүгінгі күні оны жандандыру, 
Қазақстанның археологиялық ғылымының құнды жәдігері, сонымен қатар, 
келешек туристік тарихи-мәдени ошағы ретіндегі ролін анықтайды. 
Пайдаланылған әдебиеттер 
 
1.
Назарбаев Н.Ә. «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» 2017ж 
2.
Назарбаев Н.Ә. «Ұлы даланың жеті қыры» мақаласы 
3.
Дулати Мухаммед Хайдар Тарих – и Рашиди 
4.
Қазақстан тарихынан очерктері А-1995ж 
5.
Орта ғасырлардағы Қазақстан Жолдасбаев.С Алматы: Атамұра 2012ж 
6.
«Атырау эциклопедиясы» Атырау 2000ж 
А. А. Тлепбергенова 
№2 жалпы білім беретін орта мектебі, география пәнінің мұғалімі 
Құлсары қаласы 
 
«ДӘДЕН БИ» 
 
“Артында асылдардың сөзі қалған...” 
Ұланғайыр қазақ даласының бір 
аймағы боп есептелетін Жылыой елі де би-шешендерге, сөз зергерлеріне бай 
болып келеді. Қандайда дауды бір ауыз сөзбен шешер білікті билер,ақылды 
адамдар аз болмаған. Ел тарихын, жер тарихын, ер тарихын шежірелерде зерделі 
әңгімелер, байырғы әндер тарихын тереңнен білер көнекөз қариялар қаншама 
арамызда. Соның ішінде бәтуалы сөзімен, дара билігімен ел құрметіне бөленген 
Мәтжан, Дәден, Есен Ерменбет, Бимырза Әжібай, Тұманшы Сауғабай, Бегалы, 
Естебай есімді билердің билігі мен турашылдығына барша қазақ халқы тәнті.