Farmon Ergashovich Nurboeyv, Shahlo Shavkatovna Tillоeva, Dilbar Baxriddinovna Raxmatova

Bavosir xastaligini tashxislashga misollar
: 
1. Ko`p tomirli tutsimon tashqi ochiq bavosir. 
2. Kam tomirli, tutsimon ichki yopiq bavosir.
3. Tashqi, tugunsiz yopiq bavosir.
Agar bavosir tugunchasi tut shaklida bo`lsa, u bo`sh va g’ayritabiiy qon xiltidan 
paydo bo`lgan bo`ladi.
Inabi - uzumsimon bavosir yapaloq va dumaloq shaklli, arg’uvon rangli bo`lib, 
ba`zida unga moyil bo`ladi, bu tabiiy qon va safro xiltining kuyib, g’ayri
tabiiy savdo xilti hosil bo`lgan qondan hosil bo`ladi.
Tini - anjirsimon bavosir, anjir, shaklida bo`lib, anjir mevasi bandiga o`xshab 
bandga osilib turadi, rangi ko`kimtir bo`lib, g’ayritabiiy balg’am va savdo xiltli 
qondan shakllanadi. 
Tamri - xurmosimon bavosir, shakli xurmoga o`xshash bo`lib, rangi boyimjon
rangiga moyil bo`ladi va g’ayritabiiy savdo xiltli qondan hosil bo`ladi.
Sululi - so`galsimon bavosir, mayda so`gallarga o`xshaydi, bavosirni eng yomon 
xili bo`lib asosan savdoviy qondan shakllanadi. 
Bavosiri rehi - bavosirning tugunsiz ko`rinishi bo`lib, bunda naf Ichakichkarisida
na tashqarisida bavosir tugunlari aniqlanadi, Ichaksohasi arg’uvon rangida yoki 

---

304 
bo`lmasa ko`kimtir sarg’ish rangda bo`ladi. Bu bavosir safro xiltini kuyib g’ayri 
tabiiy savdo xiltiga aylangan boddan hosil bo`ladi va bodli bavosir deyiladi.
 
Ichak bavosirlarining ko`rinishlari va ularning umumiy belgilari 
-
 
Ichakning ochiq bavosiri. 
- Ichakning yopiq bavosiri. 
-
 
Ichakning bodli bavosiri. 
Ichakning ochiq bavosiri belgilari
. 
Ichakida ochiq bavosiri bor bemorlar ma`qadda simillovchi, kuydiruvchi, 
sanchuvchi, achituvchi og’irlik sezuvchi va hokazo og’riqlarni, og’irlik, bir narsa 
osilib yoki yopishib turganlik, Ichakva chov sohasida turli qichishlar, ich qotishlar, 
qabziyat, qorinda shovqin paydo bo`lishi, qorinning dam bo`lishi, bemor o`tirib 
turganda tizza bo`g’imlarida qisirlash tovushlarini eshitilishi, beldagi og’riq, bu 
og’riqlarni tananing boshqa joylariga ko`chib turishiga ya`ni, biqinlarga, ikki kurak 
o`rtasida, oshqozon va boshqa qorin a`zolari sohasida, shuningdek tohorat vaqtida 
axlat bilan qon ajralishiga shikoyat qiladilar.
Bemorni ko`rganda uning teri rangi oqish-kulrang, sariq kulrang, qo`rg’oshin 
hatto ba`zida boyimjon rangiga o`xshash bo`ladi. Nafas olishi og’ir, ularda havo 
yetishmovchiligi, ba`zida yaqqol ko`zga tashlanadi.
Nabzi katta va qattiq bo`ladi. Siydigining rangi sariq-qoramtir, qizg’ish, ba`zida 
baland binafsha - yozuv rangida bo`lishi kuzatiladi. Axlatni ko`rilganda, unda axlat 
bilan aralashmagan qon yoki zardob borligi aniqlanadi.
Ichaksohasi ko`rilganda undan tashqariga chiqib turgan u yoki bu shakldagi 
bavosir donalarini ko`ramiz.
Bavosir sababi qaysi g’ayritabiiy xiltdan ekanligini aniqlamoqchi bo`lsak, unda 
torat boshida yoki oxirida bavosir tugunlaridan qatra-qatra tomayotgan qonni oq 

---

305 
matoga tomizib 1 soat davomida quritib, so`ngra yorug’ quyosh nurida tovlab 
rangini o`rganib, xulosa qilamiz.