O’zbekiston Respublikasi oliy va


Konflikt – faol eshitish qobiliyatisiz yechilmaydi



Download 0,99 Mb.
Pdf ko'rish
bet23/26
Sana17.06.2021
Hajmi0,99 Mb.
#69141
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   26
Bog'liq
Oilaviy konfliktlar

Konflikt – faol eshitish qobiliyatisiz yechilmaydi.  

Faol  eshitish  qobiliyati  esa  ham  eshitish,  ham  o’z  fikrini  bildirish 

bosqichlaridan iborat bo’ladi. Shu bois, muloqot madaniyatini mana shu muloqotni 

“sovuqlashtiruvchi” yoki uni “iliqlashtiruvchi” omillarsiz tasavvur etib bo’lmaydi. 

Agar siz o’zga tomon bilan o’z munosabatlaringizni buzmoqchi bo’lsangiz, sizga 

muloqotni “sovuqlashtiruvchi” omillar qo’l keladi, ammo siz muloqotdan tomonlar 

orasidagi  yaxshi  munosabatlarni  saqlab  qolish  uchun  foydalanmoqchi  bo’lsangiz, 

demak, siz doimo muloqotni “iliqlashtiruvchi” omillardan foydalanishingiz darkor.  



Muloqotni “sovuqlashtiruvchi” omillar 

Muloqot  madaniyatida  keng  tarqalgan  xatolardan  bir  shundaki,  gapirib  turgan 

odamning  so’zi  nihoyasiga  yetmasdan  turib,  unga  yangi  savollar  beriladi.  Siz 

bunday  qilganingizda  suhbatdoshingizni  qiyin  ahvolga  solib  qo’ygan  bo’lasiz. 

Chunki  u  birinchi  savolingizga  xali  to’liq  javob  ayta  olmagan.  Siz  bo’lsa,  yangi 

savollar  berayotirsiz.  Siz  uni  dovdiratib  qo’yasiz.  Nima  muhimu,  nima  muhim 

emas,  u  idora  qila  olmay  qoladi.  Agar  u  savollaringizga  javob  bermasa,  siz  uni 

omi,  bilimsiz,  didsiz,  ilmiy  salohiyatsiz  odam  sifatida  baholashingiz  mumkin. 

Demak,  savol  berilgandan  so’ng,  to’laligicha  mazkur  savolga  javob  berish 

imkoniyatini ham yaratish lozim.   

Shu bilan birga, ba’zi odamlar o’z psixologiyasi va tarbiyasiga ko’ra muloqotni 

“barbod”  (sabotaj)  etuvchilar  qatoriga  qo’shiladilar.  Mana  shunday  odamlar 

so’zlarida  ko’pincha  tahdid  ovozlari  va  kayfiyatlari  sezilib  turadi.  Ular  buyruq 

berib gapiradilar. Ular asosan negativ axborot tarqatishga moyil bo’ladilar.  

Ba’zilar  o’z  suhbatini  tergovday  olib  boradi.  Ular  so’zlari  tahdid,  shubha, 

busaramjonlik bilan to’lgan bo’ladi. Ba’zilar esa, avval maqtab turib, so’ng biror 

ishni  zimmangizga  yuklash  payidan  bo’ladi.  Sizning  qalbingizda  esa,  xuddi 

aldanib  qolgandek  xissiyot  uyg’onadi.  Ba’zilar  nima  to’g’rida  gapirilsa  ham, 

asosan  maslahat  berishga  o’tib  ketaveradi.  Kamdan  kam  odam  o’z  suhbatini 



 

30 


hamkorlikda  biror 

yechimni  qidirishga 

yo’naltira  oladi.  Ba’zilar  esa 

suhbatlashishni  bahs  qilish,  ko’p  gapirish,  birovlarning  og’zidan  so’zini  olib 

qo’yish  deb  anglaydi.  Ular  suhbatdoshi  bilan  xuddi  so’zlashishida  musobaqa 

o’tkazayotganday  o’zini  tutadi.  Ba’zilar  esa  buning  aksi,  birovning  so’zlarini 

eshitish,  faqat  uni  tinchlantirishdan  iborat  deb,  nuqul  “Hafa  bo’lma”, 

“Asabiylashma”,  “Hamma  narsa  o’tib  ketadi”  qabilida  suhbat  quradilar.  Ammo 

ularning  suhbatdoshiga  tinchlantirish  emas,  ularning  so’zlari,  mana  shu  so’zlar 

ortida  turgan  xissiyotlarni  hamdard  bo’lib  eshitish  talab  qilinadi.  Yuqorida 

ta’kidlangan  barcha  holatlarda  bir  tomon  ikkinchi  tomonga  nisbatan  “sabotajlik” 

munosabatida bo’ladi.  

Empatiya  deb  atalgan  tushuncha  bor.  Empatiya  –  boshqa  bir  odamning 

harakatlari  va  amallarini  yuzaga  keltirayotgan  omillar  va  xis-tuyg’ularni  to’g’ri 

tushunish, ularni adekvat anglash va hamdardlik ko’rsata olish hisoblanadi. Mana 

shunday  o’zingga  yaqin,  xatto  ba’zan  tanish  bo’lmagan  odamlar  xis-tuyg’ulariga 

ochiqlik, ularni tushunish -  o’zaro anglash va hamdardlik, o’zaro kontakt qila olish 

qobiliyatidan  darak  beradi.  Mana  shunday  qobiliyatni  o’zida  tarbiya  qila  olgan, 

o’stirib  borgan  odam,  shu  qobiliyatni  egallagan  odam,  muloqot  madaniyatining 

eng  zarur  talabini  bajargan  hisoblanadi.  Agar  siz  ruhan  eng  yaqin  insonni  ko’z 

oldingizga keltirsangiz, siz va mana shu inson o’rtasida: 

 



samimiylik; 

 



ochiqlik; 

 



o’zaro bir-biridan sir yashirmaslik; 

 



o’zaro ishonch; 

 



qarashlar yakdilligi; 

 



muammolarni  ochiq  ayta  olish,  o’z  muammosini  aytganda  “bu  odam   

yomon ekan” degan hayollarga bormaslik

 

uning  siz  to’g’ringizda  hyech  qachon  yomon  fikrga  bormasligiga,  sizni 



“muhokama” etib turmasligiga ishonch

 



uning sizni har doim ochiq yuz bilan kutib olishi

 



siz uchun hyech qachon vaqt ayamasligi; 

 



yordam kerak bo’lganda, ularning har doim tayyorligi va shu kabi o’nlab 

xususiyatlarning namoyon bo’lishi oydinlashadi. 




 

31 



Download 0,99 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   26




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish