Byudjet hisobi va nazorati

To‘ldiruvchi schyotlar
tegishli mablag‘ va ular tashkil topish manbalari hisobini 
yuritishga mo‘ljallangan schyot ma’lumotlarini to‘ldirish uchun mo‘ljallangan. 
Taqsimlovchi schyotlar. 
Bu schyotlar korxonaning ba’zi bir xarajatlarini hisobga 
olish va ularni kalkulyatsiya obyektlari yoki hisobot davrlari urtasida to‘g‘ri 
taksimlash maksadida qo‘llaniladi
Yig‘ib taqsimlovchi schyotlar. 
Bu schyotlar ma’lum xo‘jalik jarayonidagi 
xarajatlarni bir oy davomida hisobga olish, bu xarajatlarni iktsiodiy mazmuniga 
karab, guruxlashtirish va ularni kalkulyatsiya obyektlari urtasida
 
oldindan qabul 
qilingan biror bazisga nisbatan mutanosib ravishda taksimlash uchun xizmat qiladi.
 
Kalkulyatsiya schyotlari 
korxona faoliyatida mahsulotlar, sotilgan tovarlar, 
bajarilgan ish va ko‘rsatilgan xizmatlar tannarxini aniqlash uchun xarajatlar hisobini 
yuritishga mo‘ljallangan.
 
Taqqoslovchi schyotlar 
ayni bir muomalalar yoki korxonaning butun bir 
moliyaviy-xo‘jalik faoliyatining natijasini aniqlash uchun ishlatiladi. 
Debet 
AKTIV SCHYOT 
Kredit 
Boshlang‘ich saldo (Sb) 

---

64 
 
6-chizma. Aktiv schyotning tashqi ko‘rinishi. 
Xo‘jalik mablag‘lari turi va joylanishini ko‘rsatuvchi aktiv schyotlarning xususiyati 
shundaki, mablag‘larning ko‘payishi debet, mablag‘larning kamayishi esa 
schyotning kredit tomonida aks ettiriladi. Aktiv schyot xususiyatini 6-chizmada 
yaqqol ko‘rishimiz mumkin: 
Schyotdagi oxirgi qoldiq yoki saldo quyidagi formula orqali topiladi: 
So = Sb + Do – Ko
Xo‘jalik mablag‘larining manbalarini aks ettiruvchi passiv schyotlarning ko‘payishi 
kreditda, kamayishi esa debet tomonida ko‘rsatiladi: