TURIN JARAYONI 2018
–2020 O’ZBEKISTON | 69
OO
’MTV va uning hududiy bo'linmalari ish beruvchilar ishtirokida namunaviy o'quv
rejasini ishlab
chiqadilar.
Kasb-hunar ta
’limining Namunaviy o’quv rejasi kafedralar nomlari, eng kam ishchi yuklamasi va ularning
kurslar bo'yicha taqsimlanishini o'z ichiga olgan holda odatda akademik litseylar va kasb-hunar kollejlari
uchun alohida ishlab chiqiladi va ular ishchi o'quv dasturlari ishlab chiqish uchun asos bo
’lib xizmat qiladi.
OO
’MTV namunaviy o'quv rejasini tasdiqlagandan so'ng, har bir kollej ushbu namuna asosida ishchi
o'quv dasturini ishlab chiqadi.
Kasb-hunar kollejlari mehnat bozori ehtiyojlarini qondirish uchun o'quv dasturlarini 10
foizgacha
o'zgartirish vakolatiga ega. Ushbu tuzatishlar faqat maxsus fanlarning bir qismida amalga oshirilishi
mumkin, ixtisosligidan qat'i nazar, barcha o'quvchilar uchun majburiy bo'lgan umumta'lim fanlari
qismlariga o'zgartirish kiritishga yo'l qo'yilmaydi.
Kasb-hunar kollejlarida kognitiv bilimlar birinchi navbatda o'quv dasturining birinchi yilida o'qitiladi, ikkinchi
va uchinchi yillari esa asosan texnik mutaxassisliklar va ish joyidagi amaliy mashg'ulotlarga bag'ishlanadi,
akademik litseylar esa barcha uch yil davomida bilim bilimlarini rivojlantirishda davom etmoqda.
Ishchi o'quv dasturini aniqlagandan so'ng, o'qituvchilar dars rejalarini ishlab chiqishlari kerak.
O'quv dasturidagi har qanday o'zgartirishlar kollejning shaxsiy pedagogik
kengashi tomonidan
tasdiqlanishi kerak. Ushbu siyosat qoidalari kollejlarning tezkorligini ta'minlashga, ayniqsa, kichik va o'rta
biznes ehtiyojlarini qondirishda, kollejlarni mahalliy bozorlardagi o'zgarishlarga nisbatan sezgir bo'lishiga
yordam beradi.
Nogironlar uchun Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi, O'zbekiston Respublikasi
Bandlik va mehnat
munosabatlari vazirligi va Sog'liqni saqlash vazirligi bilan birgalikda o'rta maxsus va kasb-hunar ta'limi
maxsus dasturlari ishlab chiqiladi.
Ta'kidlash joizki,
uch yillik majburiy ta’lim sharoitida amalda bo’lgan o'quv dasturlarining mazmuni ta'lim
natijalariga asoslangan malakalarni aks ettirmaydi. Ammo, kasb-hunar ta'limi tizimini isloh qilish va
yanada rivojlantirish
standartlar, o'quv
rejalari, dasturlari va o'quv adabiyotlarini modernizatsiya qilishni
nazarda tutadi.
Xalqaro donorlik tashkilotlari ishtirokida turli xil loyihalarni amalga oshirish doirasida ilg'or xalqaro tajribani
hisobga olgan holda sinov tariqasida o'quv dasturlari ishlab chiqilib, amalga oshirilmoqda.
Masalan, “O'zbekistonda kasb ko’nikmalarini rivojlantirish” (O'zbekiston-Shveytsariya loyihasi)
loyihasi
doirasida modulli o'quv yondashuvi, shuningdek OTB ishtirokida amalga oshirish rejalashtirilgan
professional standartlar, o'quv dasturlari, modulli o'quv dasturlari, o'quv
materiallarini va baholash
talablarini ishlab chiqishni o'z ichiga olgan kompetentsiyaga asoslangan ta'lim yondashuvini qayd etish
mumkin.
O'zbekistonda milliy malaka tizimining elementlarini joriy etish dastlabki bosqichda turibdi. Tashqi va ichki
mehnat bozoridagi vaziyat shuni taqozo etadiki, har bir aniq kasb uchun malaka ish beruvchilar ishtirokida
Milliy malaka ramkasi darajalariga muvofiq ishlab chiqilishi lozim.
D.3.5. Evropa Ittifoqining asosiy kompetensiyalari
Davlat ta'lim standartlari va o'quv dasturlari xalqaro amaliyotga asoslanib, milliy shart-sharoitlarni hisobga
olgan holda, talaba ta'lim jarayonining har bir bosqichida erishishi va olishi kerak bo'lgan aniq o'quv
maqsadlari va asosiy kompetentsiyalarini belgilaydi.
Milliy kasb-hunar ta'limi standartlari va dasturlari o'quvchilar uchun butun hayoti
davomida rivojlanishi
uchun muhim bo'lgan Evropa Ittifoqining ba'zi asosiy vakolatlarini aks ettiradi.
Quyida Evropa Ittifoqining asosiy kompetensiyalri va ularning KHT standartlarida belgilangan asosiy
kompetensiyalarga nisbati keltirilgan (18-jadval).