TURIN JARAYONI 2018
–2020 O’ZBEKISTON | 12
6.0
5.8
5.7
5.3
5.1
6.7
0.0
2.0
4.0
6.0
8.0
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Rasm 5. 2014-2019 yy. ta'lim uchun budjet
xarajatlari
Ta'lim
xarajatlari
YaIMga
nisbatan
Ta'lim xarajatlari
Ta'lim xarajatlarini moliyalashtirish davlat ijtimoiy siyosatining asosiy ustuvor yo'nalishlaridan biridir.
So'nggi besh yil davomida ushbu maqsadlarga ajratilgan byudjet mablag'larining ulushi YaIMning 5-6 foizi
miqdorida barqaror bo'lib turdi (5-rasm).
O'zbekistondagi ta'lim sohasi xarajatlari
ham davlat,
ham nodavlat manbalar
hisobidan moliyalashtiriladi (bu holda
ijtimoiy sektorning har qanday xarajatlari).
Davlat
manbalariga
davlat
byudjeti
(respublika
byudjeti,
Qoraqalpog'iston
Respublikasi
byudjeti,
viloyatlar
va
Toshkent shahar byudjetlari),
byudjetdan
tashqari maxsus fondlar va Hukumat
ulushi bo'lgan korxonalar mablag'lari
kiradi (100 foiz davlat ulushi bo'lgan
davlat
kompaniyalari
va
aralash
kompaniyalar).
Nodavlat moliyalashtirish manbalariga
nodavlat tashkilotlar, xususiy biznes va yakka tartibdagi xayriya tashkilotlari mablag'lari kiradi (6-rasm, 1-
ilovaga qarang).
21
Shunday qilib, agar 2017 yilda kasb-hunar kollejlarini saqlash va rivojlantirishga umumiy xarajatlar 2896,4
milliard so'mni yoki YaIMning 1,0 foizini tashkil etgan bo'lsa, 2019 yilda ushbu mablag'larning 1 947,8
milliard so'mga yoki YaIMning 0,5 foiziga kamayishi kuzatilmoqda
22
. Byudjet xarajatlarining qisqarishi 11
yillik majburiy umumiy ta'limga o'tish bilan izohlanadi.
Yuqorida ta'kidlab o'tilganidek, O'zbekistondagi barcha o'rta kasb-hunar ta'limi muassasalari 100 foiz
davlat tasarrufida. KHT tizimini moliyalashtirish asosan davlat byudjeti hisobidan amalga oshiriladi.
Byudjetdan tashqari moliyalashtirish ulushi ahamiyatsiz.
A.2.4 KHT kontseptsiyasi va asosiy islohot tashabbuslari
2015 yil sentyabr oyida O'zbekiston Respublikasi Vazirlar hukumati Birlashgan Millatlar Tashkilotining
(BMT) 192 ta a'zo davlatlari hukumat rahbarlari bilan birgalikda "Bizning dunyomizni o'zgartirish: 2030
yilgacha barqaror rivojlanish kun tartibi" dasturi
23
va Barqaror rivojlanish maqsadlarini amalga oshirish va
monitoring qilish mexanizmi sifatida rivojlanish majburiyatini olgan. Ma'lumki, 2030
yil kun tartibi bizning
hayotimizning barcha jabhalarini qamrab oladi, ammo ustuvor o'rinlardan biri 4-maqsad (BRM 4) -
"Inklyuziv va teng huquqli sifatli ta'limni ta'minlash va hamma uchun umrbod o'qish imkoniyatlarini targ'ib
qilish".
Maqsadlarga erishish bo'yicha xalqaro miqyosda kelishilgan ko'rsatkichlarni mahalliylashtirish/
moslashtirish bo'yicha O'zbekiston allaqachon bir qator choralarni ko'rdi. 2017 yilda O'zbekiston
Respublikasi Prezidentining Farmoni bilan 2017-2021 yillarda mamlakatni
rivojlantirishning beshta
ustuvor yo'nalishi bo'yicha "Harakatlar strategiyasi" tasdiqlandi, ulardan biri ijtimoiy sohadir.
Ushbu
yo'nalish ta'lim va fan sohasidagi quyidagi tadbirlarni o'z ichiga oladi:
24
•
uzluksiz ta'lim tizimini
yanada takomillashtirish, sifatli ta'lim xizmatlarining
mavjudligini oshirish,
mehnat bozorining zamonaviy talablariga muvofiq yuqori malakali kadrlar tayyorlash kursini davom
ettirish;
•
uzluksiz ta'lim tizimini yanada takomillashtirish, sifatli ta'lim xizmatlarining mavjudligini oshirish,
kadrlar tayyorlash
kursini davom ettirish;
•
ularni qurish, rekonstruksiya qilish va kapital ta'mirlash, zamonaviy o'quv va laboratoriya uskunalari,
kompyuterlar, o'quv qo'llanmalari bilan jihozlash bo'yicha ishlarni olib borish orqali ta'lim
muassasalarining moddiy-texnik bazasini mustahkamlash bo'yicha maqsadli tadbirlarni amalga
oshirish;
21
O’zR Moliya vazirlgi ma’lumoti
22
O’zR Moliya vazirlgi ma’lumoti
23
https://sustainabledevelopment.un.org/post2015/transformingourworld
24
http://www.lex.uz/ru/docs/3107042