2 Ўзбекистон республикаси

 
19. “Блиц ўйин” методи 
Ушбу методда муаммо ечимидаги амаллар, ҳаракатлар ва механик 
ишлов беришдаги операциялар кетма-кетликларининг ишчи ѐки технологик 
режаси атайлаб чалкаштириб-аралаштириб юборилган ва N(1.2.3...)та тартиб 
рақамлар билан белгиланган “ишчи режалар” банки талабаларга вазифа 
сифатида берилади. Талабалардан бундай аралаш чалғитувчи жавоблар 
режалари асосида муаммонинг тўғри ва мақбул ечимининг алгоритмини 
тузиб чиқиш вазифаси берилади. Шу боис бу метод талабаларни ўз онгида 
муаммолар ечимининг алгоритмларини тузишда мантиқий фикрлашга, 
ҳотирасидаги билимлар заҳирасини генерациялаш-кераклигини излаб 
топишга ва шу аснода ўзларининг мустақил фикрларини бошқаларга ўтказиш 
кўникма ҳамда малакаларга эришадилар. 
Бу методнинг мазмун ва моҳияти шундан иборатки, гуруҳ аъзоларига 
тарқатилган “ишчи режалар” банкида кўрсатилган чалғитувчи жавоблар 
кетма-кетликларини таҳлил қилиб, муаммони тўғри ва мақбул ечимининг 
алгоритмини фикран тузиб, аввал ундаги жадвални якка ҳолда мустақил 
равишда “якка баҳолаш” қаторига белгилаб чиқади. Сўнгра улар 3 кишилик 
гуруҳчаларга бўлиниб ўз фикрини бошқаларга ўтказа олиш ѐки ўз фикрида 
қолиш ва бошқалар билан ҳамфикр бўла олишдек сифатларга эриштиришга 
қаратилган. 
У
шбу метод бир неча босқичда ўтказилади. 
1- босқичда 
ўқитувчи ҳар бир учта талабага “ишчи режалар” банкининг 
бир хил варағини тарқатиб муаммони ҳал қилиш алгоримини белгиланган 
вақтда “якка баҳолаш” қаторига рақамлар ѐзиш йўли билан тузиб чиқиш 
вазифасини беради. Бунинг учун талабалар мантиқий фикрлаш ва ижодий 
изланишлар натижасида аниқлаган алгоритмига чалғитувчи жавоблардаги 
мос рақамлар билан “якка баҳолаш” қаторини 10 дақиқа ичида тўлдириб 
чиқадилар.
Ўқитувчи гуруҳ аъзолари томонидан якка тартибда вазифанинг 

---

43 
бажарилишини кузатади, қийналганларга масала шартини қайта эслатиб, 
йўл-йўриқ кўрсатади. 
2- босқичда
қатнашчилардан 3 кишидан иборат гуруҳчалардаги 
қатнашчиларни “якка баҳолаш” жадвалларида ҳар бирининг белгилаган 
кетма-кетликлари қиѐсланиб, ўзаро баҳс ва мунозара ўтказишиб, битта 
умумий ечимга келадилар. Сўнгра тарқатилган қоғоздаги “Гуруҳ баҳоси” 
қаторига таҳрир қилинган ва гуруҳча қатнашчиларининг ўзаро келишуви 
натижасида муаммо ечимининг охирги алгоритм варианти рақамларда 
белгилаб чиқилади.
Бу вазифани бажариш учун 20 дақиқа вақт ажратилади. 
3- босқичда б
арча кичик гуруҳлар ўз ишларини тугатгач, ўқитувчи 
муаммо ечимининг тўғри жавобини эълон қилади. Унинг рақамлари 
жадвалнинг “Тўғри жавоб” қаторига ѐзилади.
Бажарилган вазифа якка тартибда ва ҳар бир гуруҳча учун қуйидагича 
баҳоланади: қатнашчиларнинг жавоблари ўқитувчи эълон қилган тўғри 
жавобнинг ярмидан кўп бўлса, “қониқарли”, 75% тўғри келса “яхши”, 100% 
тўғри келса “аъло” деб белгиланади.
Бу методни чизма геометрияда берилган текисликка бирор масофада 
унга параллел текислик ўтказиш масаласига қўллаш “Ишчи режалар” 
банкининг 1- варағида мисол тариқасида келтирилган.