Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Ўзбекистои Ресиубликаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги

И н ги ч к а и ч а к ш и р аси
1,5-2л
И у го н и ч а к ш и р аси
0 ,0 5 -0 ,0 6 л
Н а ж о с 0 ,1 5 -0 ,2 5 л
с у в , 50-100г, ов к а т
қ о л д и ги , б а к т е р и я л а р ,
эп и т е л и й
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

12 бармок ичакда овкатнинг хазм бўлиши. Меъда ости безининг
шираси ва жигарда хосил бўлган сафро (ўт) 12 бармоқ ичакка куйилади.
Ширадаги уида оксилларни амииокислоталаргача парчаловчи трипсин
ферменти бор. Липаза — ёғларни глицерин ва ёғ кислоталарига
парчалайди. Амилаза, мальтоза, лактозалар карбонсувларни парчалайди.
Крахмал, гликоген, сахарозалар — глюкоза, фруктозаларга парчалайди.
Ж игарнинг вазифаси жуда купқиррали ва мухим бўлиб, у 30 га яқин
вазифаларни бажаради. (12-расм) Организмда у ички секреция бези ва
жуда мухим, «биокимсвий лаборатория» сифатида хизмат килади.
Антитоксик — қондаги заҳарли моддаларни заҳарсизлантириш, сафро
ишлаб чиқариш, қондаги глюкозани гликогенга айлантириб ўзида сақлаш,
холсстсрин синтсзлаш ва бошқалар. Ут —ут йўллари орқали ўт пуфагига
(7-8 марта қуюқ ҳолда) йиғилади.
Ўт пуфаги — шакли ноксимон бўлиб, жигар ҳужайраларида ишлаб
чиқарилган сафро ўт йу глари орқали ўт пуфагида йиғилади ва ксрагида
12 бармоқ ичакка ажралади (12-расм).
Сафро ёғларни парчалайди, микробларни ўлдиради. Липаза ферменти
фаоллигини 15-20 баробарга оширади.
Меъда ости бези - узунчокроқ, тилга ўхшаш шаклда бўлиб, меъда
остига жойлаптган бўлади. Овқат хазм қилишда ва карбонсувлар
алмашувида мухим аҳамиятга эга. Амилаза, трипсин, липаза каби
фсрмснтларни 12 бармок ичакка ҳамда қонга инсулин ва глюкагон
гормонларини чиқаради. Инсулин қонда канд микдорини камайтиради.