Qurilish materiallari va buyumlari

Betonpolimerlar 
beton buyum va konstruksiyalarni polimerlarda shimdirib olinadi. 
Ma’lumki, beton strukturasida kontraksion va texnologik mikro va makro g‘ovaklar, bo‘shliqlar, 
mikroYoriqlar va mikrokanallar mavjud bo‘lib, betonning mustahkamligiga, zichligiga va 
ekspluatatsiya xususiyatlariga salbiy ta’sir ko‘rsatadi.
Zich to‘ldirgichlar asosida olingan betonda 8-20% g‘ovaklik bo‘ladi. Ushbu g‘ovaklikni qisman 
Yoki butunlay polimerlarda shimdirish usuli bilan to‘ldirish betonning xossa va xususiyatlarini 
keskin yaxshilashga olib keladi.
Betonni shimdirish uchun termoplastik (metilmetakrilat, stirol va sh.k.) va termoreaktiv 
(epoksid, poliefir, atseton-formaldegid va sh.k.) polimerlar va ular asosidagi kompozitsiyalar 
ishlatiladi. Bundan tashqari beton PVA emulsiyasi, SGS-65 GP lateksi va boshqa polimerlar bilan 
ham shimdirilishi mumkin. Betonni shimdirish usulida modifikatsiyalash murakkab texnologiya 
hisoblanib, quyidagi asosiy jarayonlardan iborat: beton buyumni tayyorlash; 105-110
0
S haroratda 
10-20 s davomida turg‘un massagacha quritish; vakuum Yoki bosim ostida betonni polimerga 
shimdirish; harorat ta’sirida Yoki kimyoviy usulda polimerni beton g‘ovaklarida qotirish.
Beton polimerga shimdirilganda siqilishga mustahkamligi 2-10 marta, cho‘zilishga 
mustahkamligi 3-10 marta ortadi. Betonpolimerlarning suv o‘tkazmasligi, korroziya muhitlariga 
bardoshliligi, sovuqqa chidamliligi (5000 sikldan ham yuqori) keskin oshadi.
Betonni polimer bilan shimdirishdagi samaradorligi polimerlarning shimilish chuqurligiga bog‘liq 
bo‘ladi. Betonpolimerlar kimYo va metallurgiya sanoati qurilishida, kimyoviy muhitlarga chidamli 
pollar, poydevorlar, kollektor va drenaj quvurlari tayyorlashda va boshqa joylarda ishlatilishi 
mumkin. Tom qoplama plitalarini bir tomondan 10-15 mm gacha polimerlarda shimdirish juda 
yaxshi samara beradi.
Polimer qoplamali betonlar.
Beton va temirbeton konstruksiyalarni agressiv muhit 
ta’siridan saqlash uchun yuzasi polimer kompozitsiyalar bilan qoplanadi. Polimer bog‘lovchi 
sifatida termoplastik va termoreaktiv smolalar ishlatiladi.
Polimer qoplamalar lok-bo‘Yoq, pasta, mastika, qorishma, plenka va plita ko‘rinishida 
bo‘lishi mumkin. Himoyalovchi qoplamalar beton yuzasiga yaxshi Yopishishi, mustahkam va 
elastik bo‘lishi, agressiv muhitlarga bardoshli bo‘lishi, suv o‘tkazmasligi kerak.

---

- 83 - 
Polimer himoyalovchi qoplamalar ko‘pincha epoksid, poliefir, fenolformaldegid (gruntovka bilan) 
va sh.k. smolalar asosida tayyorlanadi. Beton yuzalarini biologik aktiv muhitlardan himoyalash 
maqsadida karbamidformaldegid, atseton-formaldegid singari polimerlar asosidagi lokbo‘Yoqlar va 
kompozitsiyalar ishlatilishi mumkin.