Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий университети ҳ. П. Абулқосимов, М.Ҳ. Абулқосимов иқтисодиёт қисқача изоҳли луғат «noshirlik yog‘dusi»

Валюта тушуми – йил давомида банк счётларига (ҳисоб 
варақаларига) келиб тушадиган пул маблағлари.
Валюта хатари – валюта курси ўзгариши оқибатида 
экспортёр ва импортёрнинг зарар кўриши лозим бўлган 
ҳолати.
Валюта чеклашлари – хориж валютаси ва бошқа 
қимматли нарсалар (олтин) бўйича операцияларни чеклаш 
учун йўналтирилган маъмурий ва қонуний тартибда бел
-
гиланган меъёрий қоидалар тизими. 
Валюта чеклашлари 
(чегаралари)
– бир мамлакатда валюта операциялари бўй
-
ича белгиланган чеклаш тадбирлари: маъмурий ва қонуний 
тартибда белгиланган хориж валютаси ва бошқа валютага 
тегишли қимматли нарсалар бўйича операцияларни чеклаш 
учун йўналтирилган норматив қоидалар тизими. Валюта 
чеклашлари резидентларнинг валюта ва валюта бойликлари 
жараёнларини тартибга солиб турадиган давлат валюта на
-
зоратининг бир қисми бўлиб, товарлар ва хизматлар бўйича 
ташқи савдода, қарз ва капитал ҳаракатида, фойдани ўтка
-
зишда, солиққа тортиш ва солиқлар тўлашда қўлланилади.
Валютанинг конвертирланганлиги – миллий валю
-
тани хорижий валюталарга резидентлар учун ҳам, резидент 
бўлмаганлар учун ҳам тўлов балансининг жорий операция
-
лари бўйича алмаштириш имконияти.
Валютанинг молиявий шартлари – валюта баҳоси 
ва уни аниқлаш йўллари; валюта баҳосининг валюта тўло
-
вига қайта ҳисобланиш курси (уларнинг бир-бирига тўғри 
келмай қолганда); валюта курси ўзгарган вақтларда валюта 
қадрсизланиши (йўқолиши) хавфининг олдини олиш; ҳисоб-
китоб шартлари (накд тўлов ёки қарз); ҳисоб-китоб шаклла
-
ри (инкассо, банк ўтказмаси, очиқ счёт, аккредитивлар); тў
-
лов воситалари (векселлар, чеклар ва ш. қ) каби тушунчалар 
йиғиндиси.

---

74