Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий университети ҳ. П. Абулқосимов, М.Ҳ. Абулқосимов иқтисодиёт қисқача изоҳли луғат «noshirlik yog‘dusi»

Билимга асосланган иқтисодиётнинг таркибий 
қисмлари таълим, инновацион инфратузилма ва институ
-
ционал таркибдан иборатдир.Таълим билимларни яратиш, 
тақсимлаш ва улардан фойдаланишга қодир бўлган билим
-
ли ва касбий тайёргарликка эга аҳолининг мавжудлигидир. 
Инновацион инфратузилма ахборот алмашиш, тарқатиш ва 
қайта ишлашни таъминлайдиган ресурслар (оммавий ахбо
-
рот воситалари, Интернет ва бошқаларни ўз ичига олади). 
Институционал таркиб – билимлар эркин ҳаракатланиши, 
ахборот-коммуникация технологияларини жорий қилиш 
ва тадбиркорликни ривожлантиришга кўмаклашадиган 
умумиқтисодий муҳит.
Билимга асосланган иқтисодиёт инфратузилмаси 
омиллари. Билимга асосланган иқтисодиёт инфратузилма
-
сига иқтисодий ўсишни таъминлайдиган қуйидаги омиллар 
киради: 1) юксак турмуш сифатини амалга оширадиган са
-
марали давлат институтлари (муассасалари); 2) юқори си
-
фатли таълим; 3) самарали илм – фан; 4) самарали илмий-
техникавий венчур бизнеси; 5) юқори сифатли инсон капи
-
тали; 6) билимлар ва юқори технологияларнинг яратилиши;
7) ахборот жамияти ёки билимлар жамияти.
Биметаллизм – пул тизими бўлиб, унда умумэквива
-
лентлик роли иккита асл металлар,(одатда олтин ва кумуш) 
билан мустаҳкамланади ва уларда ҳар иккала металлдан 
ясалган тангалар муомалада бўлишлиги кўзда тутилади. Би
-
металлизмнинг икки тури маълум: 1) параллел валюта тизи
-
ми бўлиб, унда олтин билан кумуш ўртасида маълум нисбат 

---

35
қонун билан белгиланмайди; 2) иккиёқлама валюта тизими 
бўлиб, унда давлат ҳар икки металл ўртасидаги маълум нис
-
батни қайд этади.
Бир-бирининг ўрнини босадиган товарлар (ўрин-
босар товарлар) – ўзининг белгиланган вазифаси, 
қўлланилиши, сифат ва техник хусусиятлари, нархи ҳамда 
бошқа параметрлари бўйича таққосланиши мумкин бўлган 
шундай товарларки, уларни олувчи истеъмол қилиш чоғида 
бир товарни бошқасига ҳақиқатан ҳам алмаштиради ёки ал
-
маштиришга тайёр бўлади. Агар товарнинг ўринбосарлари 
кўп бўлса, нарх бўйича унга бўлган талаб ўзгарувчан ва ак
-
синча керакли ўринбосар товарларга эга бўлмаса, нарх бўй
-
ича талаб ноўзгарувчан бўлади. Агар ўринбосар товарлар 
нархи ошса, унда шу товарнинг ўзига бўлган талаб ортади. 
Масалан, сариёғ ва маргарин бир-бирининг ўрнини босади
-
ган товарлар ҳисобланади. Иккита маҳсулот бир-бирининг 
ўрнини босса, улардан бирининг нархи билан бошқасига 
талаб ўртасида тўғри алоқадорлик мавжуд бўлади (қаранг: 
Ўзаро боғлиқ товарлар).