O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti «biologiyа» kafedrasi

Ishdan maqsad. 
Ichki urug‘lanish jarayonini órganish.
 
Zarur jihozlar: 
urug‘lanish jarayoni tasvirlangan tablitsa, mikropreparatlar, 
mikroskop, albom. 
Ishni bajarish tartibi: 
Urug‘lanish (askaridaning jinsiy hujayralari) jarayonini órganib chiqamiz. 
Urug‘lanishning ikki yadro saqlovchi pronukleus stadiyasi deb ataladigan ichki fazasi 
órganiladi. 
Preparatdan sitoplazmadagi pronukleus yadrolari aniq kóringan tuxum hujayrani 
tanlab olamiz. 
Tuxum hujayra yirik, maloq yoki ovalsimon bólib, qalin parda bilan óralgan. 
Urug‘lanish jarayonida askaridaning tuxum hujayrasi sitoplazmasida notóg‘ri shaklli, 
xromatinga boy, tóq binafsha rangli spermatozoid yadrosi va uning yaqinida xromatin 
kamroq bólgan tuxum hujayraning yadrosi aniq kórinadi. 
Sitoplazma bazofil bóyalish xususiyatiga ega bólib, tarkibida mayda donachalar va 
vakuolalar tutadi. Shunday qilib, ikki pronukleusning ózaro assimilyatsiyasi (yaqinlashish va 
qóshilish) bilan tugallanuvchi jarayoni, ya‘ni bir yadroli (sinkarion) hujayra paydo bólish 
jarayonini kórish mumkin. 
Urig‘lanish jarayoni hujayra pardasida sitoplazmasida, yadrosida, yadrochada va 
xromasomalarda kuchli morfofunktsional ózgarishlar róy berishi bilan tugab, sóng
maydalanish davri boshlanadi. 
Topshiriq: urug‘lanish jarayoni sxemasini chizish, ularni ó‘rganish va ma‘lum kónikmaga 
ega bólish.

---

65 
Nazorat uchun savollar: 
1. Zigota nima? 
2. Tashqi urug‘lanishga misol ayting. 
3. Bir yadroli hujayra paydo bólish jarayonini tushuntiring.
4. Urug‘lanishda nechtagacha spermatozoid qatnashadi? 
Ishni yakunlash: 
O’rganib chiqilgan tasvirlarni albomga chizib oling. 
 
6—Amaliy mashg’ulot 
Maydalanish