Toshkent tibbiyot akademiyasi ergashev u. Y. Xirurgik kasalliklar

Postgemorragik anemiya. 
Postgemorragik anemiya o‘tkir va surunkali bo‘lishi mumkin. O‘tkir 
postgemorragik anemiya turli sabablarga ko‘ra (travma – shikastlanish, 

---

158 
operatsiyalardan so‘ng, patologik ko‘z yorishlarda, gemofiliya va h. k.) bir yo‘la 
ko‘p qon yo‘qotish oqibatida ro‘y beradi. Qon yo‘qotilgandan so‘ng 24-48 soat 
davomida gemogrammada deyarli ko‘zga tashlanuvchi o‘zgarishlar kuzatilmaydi. 
Bunda qonning faqat umumiy hajmi kamayib, uning o‘lchov birligida eritrotsitlar 
soni, gemoglobin miqdori ko‘rsatgichi va gemotokrit ko‘rsatkichi normada bo‘lishi 
mumkin. Qon surtmasida normotsitoz, normoxromiya kuzatiladi. Keyinchalik (1-2 
kun o‘tgach) yo‘qotilgan qon hajmi o‘rni to‘qimalardan o‘tuvchi suyuqlik hisobiga 
to‘ldirilib qon suyuladi, uning o‘lchov birligda eritrotsitlar va gemoglobin miqdori 
kamayadi, lekin qonning rang ko‘rsatgichi o‘zgarmaydi. 3-4 kundan so‘ng 
retikulotsitlar ko‘payadi, yadroli eritrotsitlar ham ko‘rinishi mumkin. Konning rang 
ko‘rstkichi biroz kamayishi mumkin. O‘tkir postgemorragik anemiya 
giperregenerator hisoblanidi, eritropoez bilan birga leykopoez (neytrofiliya), 
trombopoez ham kuchayishi mumkin.
Surunkali postgemorragik anemiya 
turli surunkali (masalan o‘n ikki barmoqli 
ichak yaralari, ayollarda qon ketishi bilan kechadigan kasalliklar, gemorragik 
diatezlar) gemorragiya bo‘ladigan kasalliklarda ko‘zatiladi. O‘tkir anemiyadan 
farqi, birinchi navbatda bunda qonning rang ko‘rsatgichining past bo‘lishidir, 
chunki surunkali qon ketishi organizmda asta sekin temir etishmovchiligiga olib 
keladi. Qon tahlilida gipoxromiya, poykilotsitoz, anizotsitoz, mikrotsitoz bo‘ladi. 
Trombotsitlar normada yoki biroz kam bo‘ladi. Leykotsitlar kam, nisbiy 
leykotsitoz kuzatiladi. Qon yo‘qotish vaqtlarida biroz retikulotsitoz, leykotsitoz 
ko‘zatilishi mumkin. 
IX.