Microsoft Word дисс Шерзод лотинча15

 
3.1. Soya navlarining bioekologik xususiyatlari…………................ 33 
 
3.1.1.Soya o’simligining ontogenez davrlari…….................... 34 
 
3.1.2. Soya navlarining urug’ hosildorligi……………….... 
41 
 
3.2. Fotosintetik mahsuldorligi……………………………..... 
43 
IV-BOB. TURLI 
SOYA 
NAVLARINING 
SUV 
ALMASHINUVI 
XUSUSIYATLARI.............................................................................. 
49 
 
4.1. Suv miqdori………………………………………………...... 
50 
 
4.2. Transpiratsiya jadalligi…………………………………..... 
52 
 
4.3. Suv saqlash qobiliyati……………………………………...... 
56 
 
4.4. Suv tanqisligi……………………………………………...... 
57 
V-BOB. ISTIQBOLLI 
SOYA 
NAVLARI 
YETISHTIRISHNING 
MINTAQAVIY XUSUSIYATLARI................................................. 
60 
XULOSALAR......................................................................................
 
TAVSIYALAR................……………………………………………. 
66 
67 
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI.......................... 68 
ILOVALAR…………………………………………………………. 
83 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

3 
KIRISH 
Mavzuning dolzarbligi. 
O’simlik oqsili ishlab chiqarishni ko’paytirish – 
qishloq xo’jaligining eng dolzarb muammolaridan biridir. Bu muammoni hal 
qilishning asosiy yechimlaridan biri dukkakli don ekinlari yetishtirishni jadal 
ko’paytirishdir. Bu ekinlarning orasida oqsilining miqdori va sifatining yaxshiligi 
bilan soya o’simligi alohida ajralib turadi. Donidagi yuqori sifatli oqsili va yog’i, 
oziq-ovqat, yem-xashak, texnik va tibbiyot sohalarida keng qo’llanishi bois soya 
ko’p mamlakatlarning milliy oziq-ovqat dasturlarida salmoqli ahamiyatga ega. 
AQSH, Braziliya, Argentina, Xitoy, Hindiston va Rossiyada soyaga katta e’tibor 
beriladi. Keyingi yillarda dunyoda soya donini ishlab chiqarish 60 mln. tonnadan 
130 mln. tonnaga, ekiladigan maydonlari 1,6 marta, hosildorligi esa 1,35 marta 
oshdi [13,14]. Soya donida navlariga va yetishtirish sharoitlariga bog’liq holda 40-
45% gacha oqsil, 20-26 % yog’, 25-30 % uglevodlar, 6 % gacha mineral moddalar 
va 12 xil asosiy vitaminlar mavjud. Soya doni tarkibida barcha almashtirib 
bo’lmaydigan aminokislotalar uchraydi. Soya donidan mingdan ortiq parhez oziq-
ovqat mahsulotlari tayyorlanadi.Soya donining kunjarasi hayvonlar uchun to’yimli 
seroqsil ozuqa hisoblanadi. Dunyoda ishlab chiqarilayotgan o’simlik yog’ining 40 
% ni soya yog’i tashkil qiladi. 
SHu bois bu o’simlikka olim va tadqiqotchilarning e’tibori ortib bormoqda: 
har yili soyaning yangi navlari yaratilmoqda, turli genotiplarning bioekologik, 
fiziologik va biokimyoviy xususiyatlari o’rganilmoqda, soya navlari 
yetishtirishning mintaqaviy agrotexnologiyalari yaratilmoqda[14,13,80,62,61].
Respublikamizda ham soya bo’yicha ancha ilmiy tadqiqotlar va amaliy 
ishlar amalga oshirilgan [72,78,12,10,8,88,70,42,4,3,15,]. 
Soyadan yuqori hosil olish uchun yetarli darajada agrofon yaratishdan 
tashqari muayyan tuproq - iqlim sharoitlariga mos bo’lgan navlarni tanlash
va ularning biologik xususiyatlarini hisobga olgan holda ularni yetishtirish 
usullarini qo’llash ham zarur.