Kkkkkkkkk

 
4.2. Истеъмол ва жамғариш, уларнинг графиклари. 
 
Ихтиёрдаги шахсий даромад истеъмол ва жамғариш учун ишлатилади. 
Яъни, қанча кўп истеъмол қилинса, шунча кам жамғарилади ва аксинча. 
Истеъмол ва жамғариш ўртасидаги ўзаро боғлиқлик ҳар хил даромадга эга 
бўлган шахсларда бир хил эмас: кам даромадга эга бўлганлар одатда кўпроқ 
истеъмол қилиб, камроқ жамғаради, лекин даромадлари ошиб бориши билан бу 
нисбат жамғариш томонга усади. 
Даромад, истеъмол ва жамғариш кўрсаткичлари. 
Йиллар 
Даромад у 
Истеъмол с 
Жамғариш S 
1 
2 
3 
4 
5 
370 
390 
410 
430 
450 
375 
390 
405 
420 
435 
-5 
0 
5 
20 
15 

---

48 
6 
7 
470 
490 
450 
465 
20 
25 
4.1-расм.
Истеъмол графиги. 
С С=У 
И 410 с=а+ву 
с 
т 405 Жамғариш 
е 
ъ 390
м 
о 375 
л 370 қарз ҳисобига ҳаёт кечириш 
а У 
370 390 405 410 Ихтиёдаги даромад 
Истеъмол графиги икки тўғри чизиқ кўринишида берилган. Биринчисида 
у шундай шартли ҳолатни изоҳлайдиган, яъни ҳар қандай йилда истеъмол 
ихтиёридаги даромадга тенг бўлади. Иккинчиси хақиқатда истеъмол графиги 
бўлиб, ҳақиқий истеъмол ва даромад тенг бўлган нуқтада (390) биссектриса 
билан кесишади. Бундан қуйи нуқтада ҳақиқий истеъмол даромаддан ошик. Бу 
вазият инсонларни қарз ҳисобига ҳаёт кечиришини билдиради. Юқори 
нуқтадаги ҳақиқий истеъмол даромаддан кам ҳамда улар ўртасидаги фарқ 
жамғаришни Ташкил этади. 
Жамғариш графиги даромад билан жамғариш ўртасидаги боғлиқликни 
ифодалайди. Вертикал укдаги ҳар бир нуқта жамғарма миқдорини билдиради ва 
даромад билан унга мувофиқ келадиган истеъмол ҳажми ўртасидаги фарқ
сифатида аниқланади. ( S = У - С ) Бошлангич даромад даражасида жамғариш 

---

49 
нулга (0) тенг ҳолда улар даромадининг ўсиб бориши билан ошиб боради. 
Жамғариш графиги ҳам истеъмол графигига ухшаб алгеброик ифодага эга. 
S = -а + в;
бунда; а - даромад даражаси унинг бошлангич нуқтасидан паст
бўлганда қарз ҳажми; 
В - огиш бурчаги бўлиб жамғаришни ўзгаришини (вертикал ўзгариш) 
даромаднинг ўзгаришига (горизантал ўзгариш) бўлган нисбати сифатида 
аниқланади; 5 / 20 = 0.25 
4.2-расм. 
Жамғариш графиги. 
И 
с 
т 
е 
ъ 
м қарз ҳисобига S = - а + ву 
о ҳаёт кечириш (-5) 
л 5 
0 Жамғариш (+5) 
370 390 410 430 450 470 Ихтиёрдаги даромад. 
-5 
Тенгламага даромад тўғрисида берилганларни қуйиб, унга мувофиқ 
келадиган жамғариш миқдорини аниқлаш мумкин; 
S = - 97,5 + 0,25 х 370 = - 5