Maxsus qism jamoat xavfsizligi va jamoat tartibiga qarshi jinoyatlar. Harbiy xizmatni o

tugallangan
jinoyat deb e’tirof etiladi.
Subyektiv tomondan
mazkur jinoyat 
to‘g’ri qasd
bilan sodir etilishi 
mumkin. Aybdor kompyuter uskunasini ishdan chiqarish yoxud kompyuter 
tizimini buzishga qaratilgan harakatlarni bajarayotganini anglaydi va buni 
istaydi.
Bizningcha, ko‘rib chiqilayotgan modda birinchi qismining dispo-
zitsiyasi ham takomillashtirishni talab etadi. Uni quyidagi tahrirda bayon 
etish o‘rinli bo‘ladi deb hylaymiz: «
Kompyuter sabotaji, ya’ni elektron 
256 

---

hisoblash mashinalari, elektron hisoblash mashinalari tizimi yoki ularning 
tarmoqlari ishini buzish maqsadida kompyuter axborotini qasddan yo‘q 
qilib yuborish, unga shikast yetkazish yoki uni to‘sib qo‘yish yoxud 
o‘zganing kompyuter uskunasini yoki xizmatda foydalaniladigan 
kompyuter uskunasini qasddan ishdan chiqarish, xuddi shuningdek, 
kompyuter tizimini buzish
». 
Jinoiy qilmishning maxsus maqsadi – elektron hisoblash mashinalari, 
elektron hisoblash mashinalari tizimi yoki ularning tarmoqlari ishini 
buzishni ko‘rsatish, avvalo, kompyuter sabotajining mohiyatini, uning 
qilmishni to‘g’ri kvalifikatsiya qilish uchun zarur bo‘lgan muqarrar 
elementlarini to‘liq aks ettirish va uni turdosh jinoyat tarkibi – mulkni 
qasddan nobud qilish yoki unga zarar yetkazish (JK 173-moddasi)dan 
farqlash imkonini beradi.
Masalan, kompyuter uskunasini ishdan chiqarish uni shunday bir 
holatga keltirishni anglatadiki, bunda mazkur uskunadan uning o‘z 
funksional vazifasiga ko‘ra foydalanish mumkin bo‘lmaydi. Bu yuqorida 
qayd etib o‘tilganidek, moddiy buyum sifatidagi kompyuter uskunasining 
yaxlitligini buzish yo‘li bilan amalga oshirilishi mumkin. Bunday 
vaziyatlarda aynan aybdor g’ayriqonuniy xulq-atvorining maxsus maqsadi 
qilmishga to‘g’ri yuridik baho berish imkonini beradi.
Kompyuter axborotini yo‘q qilib yuborish, unga shikast yetkazish 
(xuddi shuningdek, uni to‘sib qo‘yish)ga kelsak, yuqorida qayd etib 
o‘tganimizdek, mazkur harakatlar qasddan (va ayniqsa, maxsus maqsad 
bilan) sodir etilganda aynan kompyuter sabotajiga kiritilishi lozim.
(Bu haqda batafsilroq JK 278
4
-moddasi tahliliga qarang.)