64
– aholining davlatni nazorat qilishdagi sust ishtiroki;
– davlat sektoridagi xizmat qilayotgan xizmatchilar daromadlarining xususiy
sektorda topish mumkin bo’lgan daromadlardan kamligi;
– iqtisodiyotning davlat tomonidan tartibga solinishi;
– inflatsiyaning yuqori darajasi;
– mamlakat yuqori boshqaruv organlarining aholidan uzilib qolganligi;
– mamlakatdagi diniy va axloq qoidalari.
Mamlakatimizda korrupsiyaga qarshi kurash borasida fuqarolarning faolligini
oshirish maqsadida, quyidagi chora-tadbirlar rejasi ishlab chiqilgan:
1. Sodir etilayotgan korrupsiyaga oid jinoyatlarning o’ziga
xos sxemasini
o’rganish asosida korrupsiyaning tipologiyasini tuzish.
2. Korrupsiyaga moyil bo’lgan sohalarni aniqlash asosida tarmoqlar kesimida
korrupsiyaga oid xaritalarni tuzish.
3. Korrupsiyaga oid huquqbuzarliklar sodir etilishining shart-sharoitlari va
sabablarini o’rganish, shuningdek ularni bartaraf etish takliflarini ishlab chiqish.
4. Korrupsiyaga qarshi kurashish sohasida qabul qilinayotgan chora-
tadbirlarning samaradorligini baholash.
5. Korrupsiyaga qarshi kurashish sohasida ta’lim va tadqiqot muassasalari
ilmiy
xodimlariga, shu jumladan, xalqaro tashkilotlardan korrupsiyaga qarshi
kurashish sohasida tadqiqotlar o’tkazish bo’yicha grantlar jalb qilish orqali
ko’maklashish.
6.
Korrupsiya darajasi, korrupsiyani idrok etish va shaxsiy tajribasi,
shuningdek, davlat hokimiyati institutlariga ishonch va korrupsiyaga qarshi
choralarning ta’siri darajasini baholash maqsadida jamoatchilik fikrini o’rganish
bo’yicha tadqiqotlarni tashkil qilish ishlarida Markazimiz tashabbuskorlik ko’rsatib,
faol ishtirok etishi nazarda tutilmoqda.
Umuman olganda jamiyatda korrupsiyaga nisbatan murosasiz munosabatni
shakllantirish bugungi kunda nihoyatda dolzarb masala bo’lib,
bu borada nafaqat
mas’ul idoralar, balki keng jamoatchilik ham hamjihat va hamfikr bo’lmog’i
maqsadga muvofiqdir. Shundan kelib chiqib, qayerdadir ta’magirlik, poraxo’rlik
65
holatlariga duch kelsak, har birimiz bu noxush
hodisaga nisbatan befarq
bo’lmasligimiz, loqaydlik qilmasligimiz, aksincha, korrupsiya illatini tag tomiri
bilan quritishga qaratilgan sa’y-harakatlarni vijdonan bajarishga kirishmog’imiz
burch va mas’uliyatimizga aylanmog’i darkor.
Boshqacha
ifodalaganda, adolatsizlikka nisbatan murosasiz bo’lishni
o’zimizdan boshlashimiz zarur. Zero, bu borada har bir fuqaroning huquqi qonuniy
asosda qat’iy kafolatlangan. Ya’ni, “Korrupsiyaga qarshi kurashish to’g’risida”gi
Qonunda jismoniy va yuridik shaxslarning korrupsiyaga oid huquqbuzarlik
faktlariga doir murojaatlari to’liq, xolisona va o’z vaqtida ko’rib chiqilishi,
korrupsiyaga oid huquqbuzarliklar to’g’risida axborot bergan shaxslar himoya
qilinishi belgilab qo’yilgan.
Hozirgi
globallashuv
zamoni,
mintaqalar
va
davlatlararo
integratsiya
jadallashib
borayotgan
murakkab
bir
sharoitda
korrupsiya
barcha
mamlakatlarda ham qator
muammolarni keltirib chiqarib, jamiyatni ich-ichidan
yemirib, parokanda qilib tashlash xavfini solmoqda. Binobarin, bugun kattami-
kichikmi,
boymi-kambag’almi,
qudratlimi-kuchsizmi
bironta
davlatni
korrupsiyadan
xoli hudud, deb aytolmaymiz. BMT va Xalqaro valyuta
jamg’armasining ma’lumotlariga ko’ra, jahon iqtisodiyoti korrupsiya tufayli yiliga
1,5-2,6 trillion dollargacha zarar ko’rmoqda[64].
Korrupsiyaga qarshi kurashda yuqori natijalarga erishgan Shvetsiya,
Singapur, Gonkong, Portugaliya kabi davlatlarning tajribasini o’rganish shuni
ko’rsatadiki, korrupsiyani yuzaga keltiruvchi omillarni bartaraf etish korrupsiyaga
qarshi kurashda muhim o’rin egallaydi. Bunda Konstitutsiyaviy nazorat organlari,
huquq-tartibot organlarining ahamiyati ortadi. Ya’ni,
korrupsiyaga olib kelishi
mumkin bo’lgan normalarni konstitutsiyaviy nazorat organi tomonidan
konstitutsiyaga zid deb topish, aholining huquqiy savodxonligini oshirish kabi
metodlardan unumli foydalanish ushbu davlatlarni korrupsiya
darajasi juda past
bo’lgan davlatlar qatoriga olib chiqqan.
Do'stlaringiz bilan baham: 
