ta’minlamaydi. Chunki, guvox bo‘lib turganimizdek, zamoiaviy buzg‘unchi kuchlar
ochmqcha jang qilmay, balki to‘satdan qo‘poruvchilik amaliyotlariii qo‘llash,
harbiylar emas, balki tiich axoliii nishonga olish kabi kabix usullardai foydalanadi.
Bunda esa, milliy va diniy nizolarni keltirib chiqarish asosiy maqsad xisoblanadi.
XX asrniig ikkiichi
yarmida davlat-huquqiy, etnohududiy va etnodemografik
zaminda 300 dan ortik katta-kichik nizolar qayd qilingani ham ushbu fikrning o‘rinli
ekanini tasdiklaydi.
Millatlar mavjud ekan, ular o‘rtasida o‘zaro munosabatlar xam buladi.
Shunday ekan, bugun globallashuvning bu jarayonga o‘tkazayotgan salbiy
ta’sirining oldini olish xakida bosh qotirish va samarali mexanizmlarni topish o‘z
mustaqilligini, erkini, o‘ziga xosligini qadrlashga qodir bo‘lgan
barcha millatlar
oldida turgan eng dolzarb vazifa xisoblanadi.
Mamalakatimizda xam millatlararo totuvlikni ta’minlash orqali tinchlik va
xamjixatlikni mustaxkamlab borish g‘oyasi davlatimiz birinchi raxbarlarining
doimiy dikkat markazida bo‘lib kelgan.
Prezidentimiz
tashabbusi
bilan
2017-2021yillarda
O‘zbekiston
Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar
strategiyasi ishlab chiqildi. Strategiyada beshinchi yo‘nalish
sifatida
“
Xavfsizlik,
millatlararo totuvlik va diniy bag‘rikenglikni ta’minlash hamda chuqur uylangan
o‘zaro manfaatli va amaliy tashqi siyosat cohacudagu ustuvor yo‘nalishlar
”
belgilandi. Bu xam yurtimizda fuqarolarimiz xavfsizligi, millatlar va diniy
bag‘rikenglikka berilayotgan ulkan e’tibordan dalolat beradi.
2017 madaniyat markazi tashkil etilganining 25 yilligi keng nishonlandi.
Mamlakatimizda milliy-madaniy markazlarni soni 140 dan ziyod bo‘lib, ular
yurtimizning jamoat tashkilotlari qatorida samarali faoliyat ko‘rsatmokda. Shunisi
diqqatga sazovorki, bu markazlar
faoliyatida,
millatidan qat’i nazar, barcha yurtdoshlarimiz qatnashishlari mumkin. Millatlararo
munosabatlar yo‘nalishidagi yana bir dolzarb masalalardan biri - axolining milliy
tarkibiga mos keladigan ta’lim-tarbiya tizimini tashkil qilishdir. Bu borada
respublikamizda bugungi kunga kelib, 10 mingga
yakin maktab faoliyat
yuritayotgani, shundan 845 ta maktabda rus tilida, 491 ta maktabda qozoq tilida, 259
ta maktabda tojik tilida, 52 ta maktabda turkman tilida, 40 ta maktabda qirg‘iz tilida,
7 ta maktabda koreys tilida ta’lim berish yo‘lga qo‘yilganini ta’kidlash kerak. Bular
orasida ikki yoki uch tilda o‘quv mashg‘ulotlari olib borilayotgan maktablar xam
bor.
Xrzirgi kunda xam yurtimizda istikoma qilayotgan turli din vakillari uchun
teng imkoniyatlarning yaratilishi, ayniksa, diniy bag‘rikenglikka doyr qoidalarning
qonuniy asoslarda mustaxkamlanishi taxsinga sazovordir.
Eng avvalo, Konstitutsiyamizning 31-moddasida mustaxkamlangan
“
Hamma
uchun vijdon erkinligi kafolatlanadi. Har bir inson xoxlagai dinga e’tiqod qilishi
yoki xech qaysi dinga e’tiqod qilmaslik huquqiga ega. Diniy qarashlarni majburan
singdirishga yo‘l quyilmaydi”
degan qoida diniy bag‘rikenglik uchun dasturulamal
bo‘libb xizmat kilmokda.
Bu tamoyilga ko‘pa, xar kim yz dini va e’tikodiga amal qilishda erkindir va
xar kim bu huquqka boshqalar ham ega ekanini tan olmog‘i lozim. Bir kishining din
borasidagi qarashlari boshqalarga majburan singdirilishi mumkin emas.
Ma’lumki, dunyodagi har kanday suveren
davlat jaxon xamjamiyatiga
o‘zining tashqi siyosiy qarashlari, umumsayyoraviy muammolarga munosabatlari
hamda azaliy munozara va muzokaralar ob’ekti bo‘lgan urush va tinchlik
masalalariga yondashuvlari bilan kirib boradi. Bu borada O‘zbekiston uz
mustaqilligining dastlabki kunlaridanok aniq siyosiy pozitsiyasini va tashqi siyosat
borasidagi konsepsiyasini bayon etdi. Jumladan, 1992 yil 8 dekabrda qabul qilingan
O‘zbekiston Resiublikasi Konstitutsiyasi O‘zbekistonning tashqi siyosatini qonuniy
asosda kafolatlab berdi. Uning 17-moddasida O‘zbekiston
Resiublikasi xalkaro
munosabatlarning to‘la huquqli sub’ekti sifatida davlatlarning suveren tengligi, kuch
ishlatmaslik yoki kuch bilan tahdid qilmaslik, chegaralarning daxlsizligi, nizolarni
tinch yo‘l bilan hal etish, boshqa davlatlarning ichki ishlariga aralashmaslik
koidalariga va xalqaro huquqning umume’tirof etilgan boshqa koida va normalariga
asoslanishi belgilab quyildi.
Davlatning, xalqning oliy manfaatlarini, farovonligi
va xavfsizligini
ta’minlash maqsadida turli ittifoqlar tuzishi, hamdo‘stliklarga va boshqa davlatlararo
tuzilmalarga kirishi, zarur bo‘lganda ulardan ajralib chikishi mumkinligi Asosiy
konunda belgilab berildi.
O‘zbekistonning zamonaviy tashqi siyosati faol, tashabbuskor va pragmatik
tashqi siyosiy kurs olib borishni hamda yuzaga kelayotgan xavf-xatarlarga uz
vaktida va adekvat javob choralari ko‘rib, ularni okilona yechishni talab etadigan
XXI asrning o‘ta shiddat bilan o‘zgarib borayotgan xalqaro-siyosiy
voqeliklarini
inobatga olgan holda qurilmoqda.
