Луғат. Тузувчилар: Абулқосимов Ҳ. П., Абулқосимов М.Ҳ

 Валюта счёти (ҳисоби) 
- мамлакат ҳудудида ва чет эл 
валюталарининг ҳолати ва уларнинг ҳаракати учун 
мўлжалланган. Валюта ҳисоби бўйича жараёнларни амалга 
ошириш 
ва 
ҳужжатлаштириш 
тартиби 
Ўзбекистон 
Республикаси Молия Вазирлиги, Давлат Солиқ Қўмитаси ва 
Ўзбекистон Республикаси Марказий банкининг низомлари 
асосида олиб борилади. 
Валюта тизими - 
валюталар, уларни ўзаро айирбошлаш 
ва қўллаш қоидалари ва нормалари, тўлов воситаси сифатида 
қўлланилиши ва бошқа валюта қўлланилиши билан боғлиқ 
пул - кредит муносабатларининг йиғиндиси. Иккинчи жаҳон 
урушидан кейин жахондаги йирик давлатларнинг раҳбарлари 
“Бреттон-вудсе системаси” деб аталадиган қатъий валюта 
курси-ни туздилар. Б. с. валюта курсининг ўзгармаслигини 
ёки билинар-билинмас ўзгаришини (0,75 фоиз) ўрнатиш 
мақсадида ташкил этилди. Халқаро валюта жамғармасига аъзо 
бўлган мамлакатлар валюта курсларини доллар ёки олтин 
ҳисобида белгиладилар. Доллар эса ўз навбатида олтин билан 
мувофиқлаштирилган (масалан: 35 доллар — 1 унция олтин). 
1971 йил май ойида валюта курсининг эркин ўзгариши ҳақида 
қарор қабул қилинди. 
 Валюта тўлови (тўлов валютаси) -
шартнома бўйича 
товарлар баҳосини тўлаш тушунилади (шартномада кўзда 
тутилган бўлса
, Валюта тўлови (тўлов валютаси)
дан 
қарзларни узишда ҳам фойдаланиш мумкин). Баъзи ҳолларда у 
валюта баҳоларига тўғри келмай қолиши мумкин. Бу ҳолат, 
айниқса, клиринг жараёнини ўтказиш ёки анъанавий валюта 
баҳоси бўйича битимлар тузилаётган пайтда (товарлар 
биржасидаги савдо пайтида, кимошди савдоси бозорларида ва 
ҳ. қ) кузатилади. Тўлов валютаси билан валюта баҳоси 
ўртасида вужудга келадиган бундай номувофиқликни 
бартараф қилиш учун валюта курсини ўзгартириш керак 

---

- 75 - 
бўлади, чунки курс ўзгарганлиги билан товарлар бирлигининг 
баҳоси ўзгармай қолаверади.