L.S.Vigotskiy[20], B.S.Gershunskiy[21], M.I.Yereskiy[28], N.V.Nikitin[44:45],
V.A.Slastyonin[52] kabilar yoshlarni ishlab chiqarishga, turli xil kasb-hunarlarga
R.X.Djurayev[25], J.G‟.Yo‟ldoshev[32:33], A.Mamajonov[39], I.Misliboyev[40],
N.Sh.Shodiyev[57], Ya.Haydarov[66] va boshqalar kasb-hunar ta‟limi sohalarida,
B.X.Raximov[48], E.O.Turdiqulov[53], kabilar o‟qituvchining kasb madaniyati
va mahoratiga oid xususiyatlari borasida tadqiqot ishlarini olib borishgan.
B.Qodirov[61] va boshqa olimlar o‟quv faoliyatining psixologik tomonlarini,
7
P.Xolmatov[56] va boshqa pedagog-olimlar ilmiy-tadqiqot ishlarini olib borishgan.
Ammo, yoshlarni kelgusida turli xil kasb-hunarlarga yo‟llash ishida, jumladan
o‟quvchlarni kasbiy faoliyatga tayyorlashda pedagogika mahorati masalalarida
jiddiy muammolar mavjud bo‟lib, bu haqda "Kadrlar tayyorlash Milliy Dasturi"da
o‟rta
maxsus,
kasb-hunar
ta‟limi
tizimidagi
mavjud
muammolar,
yetishmovchiliklarni bartaraf etish va amalga oshirilishi lozim bo‟lgan ishlar
to‟g‟risida shunday deb ko‟rsatiladi:
- o‟rta maxsus, kasb-hunar ta‟limi davlat standartlarini ishlab chiqish va
joriy etish;
- o‟rta maxsus, kasb - hunar ta‟limi, o‟quv muassasalari uchun ta‟lim va
kasb-hunar dasturlari, o‟quv-uslubiy majmualar ishlab chiqish;
- kasb - hunar kollejlarida tayyorlanadigan mutaxassislarga nisbatan ixtisos
va kasb-hunar malaka talablarining ro‟yxatini ishlab chiqish;
- hududlarning jo‟g‟rofiy va demografik shart-sharoitlarini va tegishli
sohadagi mutaxassislarga bo‟lgan mahalliy ehtiyojlarini hisobga olgan holda o‟rta
maxsus, kasb-hunar ta‟limi tizimi, ta‟lim muassasalarining tashkil etilishini va ular
oqilona joylashtirilishini ta‟minlash, ularga o‟quvchilarni imkon qadar oilasidan
ajratmagan holda qamrab olish;
Xorazm, Buxoro, Farg‟ona, Samarqand, Surxondaryo, Qashqadaryo,
Andijon, Qo‟qon, Namangan va Toshkent diyori azaldan o‟zining hunarmandlari
bilan ham dong‟i ketgan. Hunarmandchilikni o‟nlab sohalarida ishlab chiqarilgan
mahsulotlar xorijga ham chiqarilagn. Jumladan: zargarlik, kashtachilik, kulolchilik,
naqqoshlik, temirchilik, misgarlik, qoshiqchilik, tikuvchilik, to‟quvchilik,
bo‟yoqchilik, beshikchilik, egarchilik, oshpazchilik, qandolatchilik va hokazolar
qatorida chinni va billur idishlari, konservalash va boshqa yangi sohalar bilan
hunarmandchiligimiz boyidi. Lekin, ijtimoiy taraqqiyot taqozosi bilan ayrim
hunarmandchilik sohalari inqirozga uchrab, ayrimlari yo‟q bo‟lish arafasida tushib
qolgan edi. Shukurki, mustaqillikka erishgandan keyin yana ota-bobolarimiz,
momo-onalarimiz kasbu-korini egallashga yanada ko‟proq e‟tibor qaratilib, “2011
yilni Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik” deb nomlanishi ham bejiz emas.
8
Shu sababli maktabdagi mehnat tarbiyasi va ta‟limning asosiy maqsadi
o‟quvchilarni ilm-fan asoslari orqali muntazam bilimlar bilan puxta qo‟rollantirish,
ularda mehnatga va qadimiy hunarmandchilik kasbiga muhabbat, kasb-hunar
ahliga hurmat tuyg‟usini singdirish, ularni hozirgi zamon ishlab chiqarishining
ilmiy-amaliy asoslari va eng muhim kasblar bilan tanishtirishda va tushuntirishda
Do'stlaringiz bilan baham: