05-Chilangarlik ma`ruzalar matni

Nazorat savollari. 
1.Quvurlarni bukish va razvalsovkalash jarayonini tushuntirib bering. 
2. Quvurlarni egishni mexanizatsiyalash deganda nimani tushunasiz? 
3. Quvurlarni bukushdan asosiy maqsad nima? 
4. Quvurlarni egishning usullarini sanab bering.
Adabiyotlar 
1. “Chilangarlik” N.Makiyenko,A.Umronxo`jayev.Kasb-hunar kollejlari uchun 
darslik.Toshkent – “Mehnat” nashriyoti 2003-yil. 
2. Sh.A.Karimov. Chilangarlik asbob-uskunalari «Voris-nashriyot»,Toshkent 
3.
www.ziyonet.uz
; 
www.google.ru
; 
www.yandex.ru
; internet saytlari. 

---

34 
Ma`ruza 
№
 7 
Mavzu: Dastakli qaychi bilan qirqish 
Reja: 
 7.1. Umumiy ma`lumotlar 
 7.2. Dastakli qaychi bilan qirqish 
 7.3. Mehnat xavfsizligi 
Tayanch iboralar:
List,taxta, qaychi, egish,

quvurlarni razvalsovkalash

 , 
zagatovka, gira, bolg`a
, 
egish ishlarini mexanizatsiyalash, qirqish,
 
dastakli 
qaychi bilan qirqish.
 
7.1. Umumiy ma`lumotlar 
Materialning bir qismini zagotovkadan (metall list yoki po`lat va h.k.) ajratish 
jarayoni 
qirqish 
deb ataladi. Qirqish jarayoni qirindi chiqarib yoki qirindisiz 
bajarilishi mumkin. 
Qirindi chiqarib qirqish tokarlik vintqirqar dastgohlarda, chilangarlik 
arralarida yoki gazelektr payvandlash asboblarida bajariladi. Profilli metall, 
silindrsimon degal zagotovkalari qo`larra bilan qirqiladi. Arraning qirquvchi qismi 
U 10A va X 6 VF rusumli po`latdan tayyorlanadi. Mexanik va chilangarlik 
qaychilarida metallni qirindi chiqarmasdan qirqish mumkin, bunda material 
qaychining yuqori va pastki tig`lari orasiga qo`yiladi (109--rasm). 
Yuqorigi keskich tig` metallga botib uni qirqadi. 
Shuni yodda tutish lozimki, material qancha qattiq 
bo`lsa, tig`ning o`tkirlik burchagi 
a
shuncha katta 
bo`lishi, ya`ni yumshoq metallar uchun (mis va b.) 65°, 
o`rtacha qattiqlikdagilari uchun 70°—75°, qattiqlari 
uchun 
80°—85° 
bo`lishi 
kerak. 
Ishqalanishni 
kamaytirish maqsadida tig`ning orqa burchagini 
a=1,5°—3° burchakostida o`tkirlanadi.