Fiziologiyasi va gigiyenasi

Muskullar tonusi 
Odamlarning muskullari tinch holatda ham 
bir muncha qisqargan b o ia d i. Bunday holatni uzoq muddat ush­
lab turuvchi kuchlanishli muskullar tonusi deyiladi. Uyqu payti­
da, narkoz berilganida muskullar tonusi bir muncha pasayadi, tana 
bo'shashadi. M uskullar tonusi faqat о Ugandan keyin yo'qoladi. 
M uskullarning tonik qisqarishlarida ular charchamaydi, ana shu 
tufayli ichki a'zolar normal holatda ushlab turiladi. M uskullar to- 
nusining o ic h a m i markaziy asab tizimining funksional holatiga 
bog'liq bo'ladi.
Skelet muskullarining tonusi, orqa mivaning harakat neyronala- 
ridan katta interval bilan bir-birini orqasidan muskullarga kelayot- 
gan nerv im pulslariga bog'liq. Bu neyronlarning faolligi markaziy 
asab tizimining yuqorigi bo iim larid an hamda muskulning o'zidagi 
retseptorlardan (proprioretseptorlar) kelayotgan impulslar ta’min-
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

lab turadi. Harakatlarning koordinatsiyasini bajarilishida m uskul­
lar tonusi muhim rol o'ynaydi. Yangi tug'ilgan bolalarda q o in in g
bukuvchi tonusi yuqori bo'lsa, 1-2 oylik bolalarda rostlovchi 
m uskullar tonusi yuqori b o ia d i, 3-5 oylik bolalarda esa antago­
nist m uskullar tonusining muvozanati kuzatiladi. Yangi tug'ilgan 
bolalarda va ularning hayotini birinchi oyida muskullar tonusi 
yuqori b o iish in i o 'rta miyaning qizil vadrosini yuqori darajada- 
gi q o ’zg'aluvchanligi bilan bog'lab tushuntiriladi. Bosh miyaning 
katta yarimsharlari va piramidali tizimni funksional jihatdan yetili- 
shi bilan muskullar tonusi pasayadi.
Yangi tug'ilgan bolaning hayotini ikkinchi yarim yilida. oyoqlar 
muskulining tonusini sekin-asta pasavishi kuzatiladi, bu esa, o 'z
navbatida, yurishning rivojlanishi oldidan zarur bo'lgan funksional 
holat hisoblanadi.