Ривожланишида нуқсони бўлган болалар диагностикаси

ажратиш, предмет ва тушунчаларнинг умумий ва фарқли томонларини
ажрата олиш кобилияти текширилади. Бу топшириқлар кўришда нуқсони бор
болаларга хдмда ҳаракат таянч аъзоларида нуксони бор болаларга хам
берилиши мумкин.
Ўтказиш техникаси.
Болага иккита таққосланаётган предметнинг
(тушунчаларнинг) умумий ва фаркди томонларини топиш таклиф этилади.
Кўрсатма: «Мен сенга иккита предметнинг номини айтаман, сен ўйлаб
кўриб, улар орасидаги умумийлик ва фарқпи томонини айт», «Қайси
томонлари билан ўхшаш?», «Уларни бир ном билан кандай аташ мумкин?»
ва бошкалар.
Жуфтликларни солиштириш:
копток-тарвуз
бўри-кучук
сув-муз
ручка-калам
кун-тун
Топширикни огзаки бериш билан бирга кўргазмали тарзда бериш хам
мумкин. Болалар учун кўрсатмани тушуниш қийин бўлади; шунинг учун
намунани тахдил қилиш билан бир вақгда олиб бориш маслаҳат берилади.
Тотиирщ бажарилиши натижаларининг таҳлили.
Ақли заифликнинг
енгил даражасидаги
болалар умумий ва фарқли томонларини ажратиш га
қийналадилар; кўпинча солиштириш жараёнида болалар предметнинг
фарқини топиш билан чегараланиб қо ладил ар. Ўхшаш белгиларини топиш
уларда катта кийинчилик билан бажарилади.
Эпилепсия нинг деменция формасидаги болалар таққосланаётган
объекгларнинг алохида қисмларида тўхгаб, бошқдларини эсларидан чиқариб
кўядилар; улар узок ва синчиковлик билан фаркли томонларини иэлайдилар.
Бунда тўғри жавоблар билан бир қаторда беъмани тушунтиришлар, изохдар

---

хам кузатилади. Лекин деярли ҳар доим болалар ўхшаш томонларини
топишда хамда асосий ва иккинчи даражадагисини ажратишда кийналиб