M. A. Xujamberdiyev

O‘PKA ARTERIYASI TROMBOEMBOLIYASI 
26-savolga javob.
1. Kichik chanoqda joylashgan a’zolarning yallig‘lanishi, ayniqsa 
endometrit kasalligi o‘pka arteriyasi tromboemboliyasi asoratini berishi mumkin. O‘pka 
arteriyasi tromboemboliyasining boshlang‘ich davrida quyidagi alomatlar bo‘lishi mumkin: 
o‘tkir kon tomirlar yoki yurak yetishmovchiligi (kollaps yoki kardiogen shok) kuzatilishi 
mumkin. Og‘rikli sindrom bo‘lganda miokard infarktnыy eslatadi. Serebral sindrom bo‘lganda 
bemor xushini yo‘qotadi, tirishish yuz beradi, xoxishsiz siydik ajraladi. Bemorda birdaniga 
kollaps bo‘lganligi uchun glyukokortikoidlarni ko‘p miqdorda yuborishga majbur bo‘lingan. 
Katta qon tomirlarda yoki o‘pka arteriyasi tromboemboliyasida I—III standart uzatmalarda EKG 
da «Q» tishi manfiy bo‘ladi, I— II uzatmada esa «S» tishi paydo bo‘lishi mumkin. EKG dagi 
o‘zgarishlar o‘tkinchi bo‘lib, kasallikning dastlabki soatlarida tekshirish kerak. 
2. O‘pka arteriyasi tromboemboliyasi borligi sababli bemorni zudlik bilan reanimatsiya 
bo‘limiga o‘tkazish zarur. Agar iloji bo‘lsa, o‘pka arteriyasini rentgenografiya qilish kerak. Qon 
tomirda to‘silgan joy aniqlangach bir soat ichida embol jarrohlik yo‘li bilan olib tashlansa 
maqsadga muvofiq bo‘ladi. Agar uning iloji bo‘lmasa, trombni erituvchi dorilar (streptokinaza)ni 
qon tomirga tomchilab yuborish zarur yoki o‘pka arteriyasiga katetr orqali yuborish kerak. 
27- masalaga javob.
1. Bemorning birdaniga hushini yo‘qotishi, kuchli hansirash paydo 
bo‘lishi, EKG dagi o‘zgarishlar (I—III uzatmada Q tishning paydo bo‘lishi) o‘pka arteriyasi 
tromboemboliyasi borligini ko‘rsatadi. Embol oyoq qon tomirlaridan (operatsiyadan keyin) 
kelgan deb hisoblanadi. Hushni yo‘qotish ham tromboemboliya bilan bog‘liq bo‘lgan. 
2. Bu kasallikni jarrohlik yo‘li bilan davolashning iloji bo‘lmasa zudlik bilan 
streptokinazani venasiga tomchilab yuborish kerak yoki bevosita katetr orqali o‘pka arteriyasiga 
yuboriladi. Davolash choralari kancha erta boshlansa, shuncha foydali buladi.