Mundarija mutaxassisliklar Betlar

2.Shaxta suv chiqarish qurilmalari 
SHaxta suv chiqarish qurilmalari. Ularning turlari va qo‘llanishi. Konning 
suvchanligi va kon suvining fizika-kimyoviy xossalari. Suv chiqarish qurilma sxemalari. 
Nasosxona. Suv yig‘gich va suv quvurlar.
Suv chiqarish qurilmalarida qo‘llaniladigan nasoslar, ularning turlari, asosiy 
elementlari va ekspluatatsiya qilish xarakteristikalari. Suv chiqarish qurilma ish rejimi va 
unga qo‘yiladigan talablar. Suv chiqarish qurilmalarida nasoslarni birgalikda ishlashi va 
birgalikda ishlatish shartlari. Suv chiqarish qurilma ish rejimini ravonlashtirish. 
Suv so‘rilish balandligi va kavitatsiya holati. Haqiqiy suv so‘rilish balandligi. Suv 
chiqarish qurilma ishini tashkil etish. Uning sutka davomida ishlash grafigini tuzish. Suv 
yig‘gichning hajmini aniqlash. Suv chiqarish qurilma ishini boshqarish. Suv chiqarish 
qurilmani hisoblash va zarur bo‘lgan nasos, suv quvur va boshqa uskunalarni tanlash. 
Suv chiqarish qurilmani ekspluatatsiya qilish. 
3.Shaxta ventilyator qurilmalari 
Ventilyator qurilmalar, ularning turlari va ishlatish sxemalari. Konlarni 
shamollatishda qo‘llaniladigan ventilyatorlar, ularning turlari va asosiy ko‘rsatkichlari. 
Markazdan qochma va o‘qchiziqli ventilyator hamda ularning aerodinamik 
xarakteristikalari. Ventilyator qurilmalarini ish rejimi va ularga qo‘yiladigan talablar. 

---

32 
Qurilma ish rejimini o‘zgartirish usullari. Ventilyator qurilmalarini birgalikda ishlashi. 
Lahim o‘tish ventilyator qurilmalari. Bosh, yordamchi va laxim o‘tish ventilyator 
qurilmalarini loyihalash. Ventilyator qurilmalarini ekspluatatsiyasi, texnik nazorati va 
ta’mirlash. 
4.Shaxta pnevmatik qurilmalari 
Konchilik korxonalarida siqilgan havodan foydalanish. Pnevmatik qurilma turlari 
va ularning bajaradigan vazifalari. Pnevmatik qurilmaning tarkibiy bo‘laklari. Siqilgan 
havo va pnevmatik qurilmaga qo‘yiladigan talablar. Kompressorlar va ularning turlari. 
Porshenli, rotatsion va turbokompressorlar. Porshenli kompressor va unda havoni siqish 
jarayoni. Havoni siqish uchun sarflanadigan ish. Bir bosqichli kompressorlarda nazariy 
va haqiqiy ish jarayoni. Uzatish koeffitsienti, quvvati va havoni siqish darajasi. 
Ikki bosqichli va ko‘p bosqichli kompressorlar. Ikki bosqichli siqish jarayoniga 
o‘tish shartlari. Ikki bosqichli kompressorlarda havoni siqish jarayoni. 
Rotatsion 
kompressorlar. 
Ularning 
turlari, 
ishlash 
prinsipi 
va 
asosiy 
ko‘rsatkichlari. Rotatsion kompressorlarni qo‘llash sharoitlari. Turbokompressorlar. 
Ularning ishlash prinsiplari.Turbokompressorlarda havoni siqish jarayoni. Kompressor 
qurilmalari, ularning asosiy va yordamchi elementlari. Pnevmatik qurilmani loyihalash 
va uning ekspluatatsiyasi, texnik nazorati va ta’mirlash.