Zamonaviy qurilish materiallari va konstruksiyalari

XOM G‘ISHTDAN QURILGAN OSMONO‘PAR BINOLAR 
 
Yamandagi Shibam shahri “Cho‘ldagi Manxetten” deb nomlanadi. U 
o‘zining noyob arxitekturasi bilan mashhur va vertikal qurilish prinsipiga 
asoslangan shaharsozlikning eng qadimgi namunasi hisoblanadi. 
XVI asrga tegishli qal’a devori bilan o‘ralgan uylar bo‘sh joy 
yetishmasligi tufayli tepaga qarab o‘sib borgan. Tepa qavatlar torayib 
boravergan, shuning uchun shahardagi ko‘plab binolar kesilgan piramida 
shakliga ega. 

---

137 
Shibamning 
barpo 
bo‘lishi 
3-4 
asrga 
borib 
taqaladi. O‘n yetti asr-hurmatga 
sazovor yosh, ammo bu asrlar 
qadimiy 
shaharning 
ko‘rinishiga 
ta’sir 
qilmadi- 
boshqa 
bunday 
qiyofadagi 
qadimiy shahar Yer yuzida 
mavjud 
emas. 
Tuzilishi 
jihatidan 
Nyu-Yorkka 
o‘xshashligi sababli, Shibamni 
ko‘pincha 
“Xadramaut 
Manxetteni” deb nomlashadi. 
Faqat Shibam va Nyu-York 
o‘rtasida 1500 yillik farq mavjud. 
Shibamda 10-14 qavatli ajoyib binolar qurilgan, eng qizig‘i bu 
binolar deyarli o‘rta asrlar tafakkuri bilan hayot kechiruvchi xalq 
tomonidan qurilgan. Kulrang-jigarrang xom g‘ishtdan yasalgan 
“Osmono‘par binolar” bir biriga shunchalik yaqin joylashganki, shahar 
uzoqdan monolit paxsa blokga o‘xshab ketadi. 
Xom g‘ishtdan qurilgan uylar 
vaqt o‘tishi bilan shamol va vaqti-
vaqti bilan yomg‘ir ostida vayron 
bo‘ladi. Shuning uchun deyarli har 
uch oyda “osmono‘par binolar” 
ta’mirlanib 
turiladi. 
Pirovardida 
unchalik 
mustahkam 
bo‘lmagan 
materialdan yasalgan bu uylar asrlar 
davomida saqlanib kelinmoqda. 
Hozirgi 
kunda 
dunyodagi 
xom g‘ishtdan qurilgan eng baland 
binolar Shibam hududida joylashgan bo‘lib, shahar YUNESKOning 
Jahon merosi ro‘yxatiga kiritilgan.