Аграр тармоқ иқтисодий салоҳиятини оширишда институционал ислоҳотлар ва

 
516 
ютуқларидан фойдаланадиган янги интенсив технологиялар билан 
ривожланиш йўлига ўтди. Қишлоқ хўжалиги ривожланиши икки йўналиш 
бўйлаб ривожлана бошлади [1]. 
Биринчи йўналиш иқтисодий жиҳатдан нисбатан яхши ривожланган ва 
саноат ишлаб чиқариши ишчи кучига муҳтожлиги бўлган мамлакатлар учун 
жуда яхши самара келтирди. Масалан, биринчидан қишлоқ хўжалиги 
маҳсулотлари нархларининг барқарорлигига эришилди. Иккинчидан, 
сезиларли даражадаги иш кучлари қишлоқ хўжалигидан саноат ишлаб 
чиқаришига ва аҳолига хизмат кўрсатиш секторига йўналтирилди. 
Учинчидан, замонавий фан ва техника ютуқларидан фойдаланиш, назарий ва 
амалий билмларнинг маълум дараждаги уйғунлашуви, институт ва тажриба 
станцияларидаги технологик ва методологик қўлланмалардан фойдаланиш 
самарадорлиги оширилди. Бу давр яшил инқилобнинг ўтган асрдаги 70 
йилларида энг авжига чиқган давр деб баҳоланади. 
Ишчи кучи асосан қишлоқ хўжалигида бўлган ва саноат ишлаб 
чиқариши ҳали яхши ривожланмаган мамлакатлар ишсизликларни четлаш ва 
шу билан бир қаторда маҳсулдорликни ошириш мақсадида асосий эътиборни 
ер 
ресурсларидан 
унумли 
фойдаланишга 
қаратдилар. 
Ирригация 
тизимларини такомиллаштириш, тупроқ ҳосилдорлигини табиий ўғитлар 
билан бойитиш ҳисобидан қишлоқ хўжалик маҳсулотлари ошириб борилди. 
Бу йўналишда янги технологияларга муҳтожлик сезилмади ва қишлоқ 
хўжалигини механизациялаштириш зарурят даражасида олиб борилди. 
Ер 
ресурсларининг 
чеграланганлиги, 
фойдаланилган 
экин 
майдонларининг ортиқча агортехник ишлов талабгорлиги, сув танқислиги, 
экологик жараённинг ўзгариб бориши, аҳоли сонининг ўсиб бориши, 
маҳсулотнинг сифат кўрсатгичига бўлган талаб, харажатларнинг кескин 
ошиб кетиши ва ҳ.к. каби факторлар натижасида ҳар иккала йўналиш учун 
муаммолар келтириб чиқарди. Бу йўналишлар кам харажатли, қишлоқ 
хўжалиги маҳсулотлари сифат ва миқдор жиҳатдан талабга жавоб бера 
оладиган “аниқ деҳқончилик” ва “ақлли қишлоқ хўжалиги” технологиясига 
ўтишга мажбур бўлди. Ҳар иккала йўналиш олдида ҳам табиий ресурслардан 
тўғри ва самарали фойдаланиш масаласи биринчи ўринга кўтарилди.