Аграр тармоқ иқтисодий салоҳиятини оширишда институционал ислоҳотлар ва

 
310 
Россиялик иқтисодчи олимлар В. Карпова ва В. Алешенколарнинг 
фикрича кластер тизимидаги тадбиркорлик тузилмалари ва давлат ҳокимияти 
органлари ўртасидаги шерикчилик муносабатларини иқтисодий ўсиш 
тенденцияларидан уни тўлақонли ҳамда кўп томонламалигидан келиб чиққан 
ҳолда учта босқичларга бўлиш мақсадга мувофиқ бўлишни таклиф этадилар.
(1-жадвал). 
1-жадвал 
Давлат хусусий шерикчилик муносабатларининг ривожланиш 
босқичлари
1
 
№ 
Босқичлар 
Шакллари 
Ҳамкорликнинг тавсифий 
жиҳатлари 
1 
Ўзаро ҳамкорлик иқтисодиёт 
тармоқларидаги 
бозор 
субъектлари фойда олиш ва 
рақобат 
асосида 
ўзаро 
муносабатларда бўлиши 
Давлат хусусий 
шериклиги 
Хўжалик ва иқтисодий 
муносабатлари доирасида 
давлат ва тадбиркорлик 
субъектлари ўртасидаги 
ўзаро муносабатлар 
2 
Корхона ва ташкилотларда 
ички 
ва 
ташқи 
муҳит 
ўзгариши 
натижасида 
уларнинг хар бирига ички ва 
ташқи бозорларда алоҳида 
тўла қонли субъект сифатида 
фаолият 
юритишини 
таъминловчи бошқарув ва 
ташкилий-иқтисодий 
механизмларининг 
ривожланиши. 
Давла-хусусий
шерикчилиги 
(тадбиркорлик 
субъектларида 49 
%- тадбиркорларда; 
51 % -давлатда) 
Ўз олдиларида турган 
стратегик, таркибий ва 
хизмат кўрсатиш 
инфратузилмаларини 
ривожлантириш 
вазифаларини ҳал этишга 
қодир бўлмаганлиги туфайли 
бу масалаларни ҳал этишда 
етакчилик роли давлатда 
бўлади. 
Хусусий – давлат 
шерикчилиги 
(тадбиркорлик 
субъектларида 51 
%- давлатда; 49 % 
тадбиркорларда -) 
Давлат олдида турган 
ижтимоий-иқтисодий 
муаммоларни ҳал этишда 
асосий ролни хусусий сектор 
вакилларида бўлади. 
3 
Замонавий 
ҳамкорлик. 
Тадбиркорлик 
субъектлари 
тенг 
шерикчилик 
муносабатларини 
ўрнатиш 
учун 
етарли 
даражада 
эркинликларга эга бўлади. 
Турли 
бозор 
субъектлари 
ва 
давлат 
вакиллик 
органлари 
ўзаро 
келишилган 
ҳолдаги ҳамкорлик 
алоқалари 
Умумий мақсадга эришиш ва 
юзага 
келган 
турли 
муаммоларни биргаликда ҳал 
этиш 
ва 
уларнинг 
натижалари учун умумий 
жавобгарлик. 
Кўзланган 
мақсадга 
эришиш 
учун 
ишлаб 
чиқариш 
ва 
инновацион 
ресурслардан 
биргаликда фойдаланиш. 
Келтирилган расмдан кўриш мумкинки Давлат-хусусий шерикчилик 
тизимида энг қулай ва оптимал бўлиб учинчи босқич ҳисобланади. Яъни 
бунда кўп томонлама ҳамкорлик муносабатлари амал қилади. 
1
В. Карпова, В. Алешенко Кластерный подход к развитию агропромышленного комплекса Омской области. 
Новосибирск. 2014г-255с.

---