Ma’ruza matni

В./ В. /В texnologiyasini qo'llash qoidalari 
Mavzu savollari 
Вilaman 
 
Bilib 
oldim 
 
Bilishni 
xohlayman 
 
1. Xalq xo'jaligini rejalashtirish tamoyillari 
2. Maktabgacha ta'lim m uassasasini reialashtirish tam 
ovillari 

---

MA‘RUZA MASHG‘ULOTLARI. 
51 
3. Byudiet hisobining mohivati 
4. lam g'arm alar turlari 
 
4. Maktabgacha ta'limni tashkil qilish va boshqarish tamoyillari 
 
Har qaysi sohani samarali idora etish, avvalambor, boshqarish tamoyil va mezonlari, usul va 
uslubiarining ilmiy asoslangani, qay darajada takomillashgani bilan belgilanadi. Shu bois ularning 
har birini tavsiflash, mohiyatini ifodalashga ehtiyoj tug'iladi. 
Bu ustuvor tamoyillarga tayangan holda maktabgacha ta'lim tizimini boshqarishda quyidagi 
omillar alohida ahamiyat kasb etadi: 
1) demokratik-xalqparvarlik asosida boshqaruv. O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va 
Maktabgacha ta'lim tizimiga doir qonun hujjatlari asosida ishlarni tashkil etish; 
2)yakkaboshchilik tamoyili - ma'lum maqsadga qaratilgan ish usuli bo'lib, maktabgacha ta'lim 
muassasalari yillik ish rejasini to'liq bajarishga qaratiladi; 
3) hamkorlik tamoyili - barcha masalalarni jamoa a'zolari bilan birgalikda hal etishni nazarda tutadi; 
4) aniqlik tamoyili - pedagogik, metodik va xo'jalik ishlarini ma'lum maqsadga qaratilgan holda 
aniq, puxta tashkil etish va bajarilishini tahlil qilish; 
5) xo‗jalikni boshqarish tamoyili - ish yuritishni to'g'ri tashkil qilish asosida smetadagi mablag'larni 
to'g'ri taqsimlash, uning bandlarini o'z vaqtida bajarilishi ustidan nazoratni olib borish; 
6) tanqid va o'z-o'zini tanqid - rahbar va har bir xodimning o'z ishiga nisbatan talabchanlik bilan 
yondashish, mehnat va ishlab chiqarish intizomiga rioya qilish, bajaradigan ishlarga tanqidiy 
munosabat; 
7)farqlash tamoyili - ishdagi ijobiy va salbiy jihatlarni va ilg'or ish tajribalarni ko'ra olish; 
8) yangilikni his qila olish tamoyili - o'z ustida tinimsiz ishlash asosida ta'lim sohasidagi o'zgarish 
va yangiliklardan xabardor bo'lish, zamonaviy axborot-kommunikatsiya va ilg'or pedagogika 
texnologiyalarni o'zlashtirish va ish faoliyatida qo'llay olish. 
Maktabgacha ta'limni tashkil etish va unga rahbarlik qilish sohasining metodologik asosini 
O'zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi, «Ta'lim to‗g‗risida»gi qonun, Kadrlar tayyorlash 
milliy dasturi, «Maktabgacha ta'lim to'g'risida»gi konsepsiya va nizomda ko'rsatib berilgan maqsad 
va vazifalar
tashkil etadi. Shu bilan birga, maktabgacha ta'lim muassasasi mustaqil ravishda o'z faoliyatiga 
taalluqli masalalar yuzasidan, qonunchilikka va pedagogik tamoyillarga zid bo'lmagan har qanday 
qarorlar qabul qilishga haqlidir. 
Tamoyil
- biror bir sohada, jumladan, ta'lim sohasida ilmiyamaliy jihatdan asoslangan xulosalar, 
erishilgan natijalar. 
Boshqarish usuli
- boshqaruv subyektining (bizning holatimizda bu - maktabgacha ta'lim 
boshqaruvi idoralari, muassasa rahbariyati va h.k.) muayyan maqsadlarga erishishni nazarda tutgan 
holda boshqaruv obyektiga (bizning holatimizda bu - maktabgacha ta'lim muassasasi, 
tarbiyalanuvchilar va h.k.) ta'sir etish usul hamda vositalarining majmuyi. 
Boshqarishning psixologik uslublari
- bu shaxsning mustahkam psixologik xislatlari - diqqat, 
idrok, tafakkur, sezgi, ong orqali boshqarish uslublari majmuyi. 
Bu tushunchalar o'zaro bir-birlari bilan uzviy bog'liq bo'lib, bularning barchasi kishilar 
o'rtasidagi munosabatlarda kuzatiladi. 
Bugungi kunda jamiyat hayotining barcha sohalarida, shu jumladan, boshqarish jarayonida 
zamonaviy axborotkommunikatsiya va innovatsiya texnologiyalari tatbiq etilib, ularga tayangan 

---