Ўрмончилик ” фанидан ўҚув-услубий мажмуа

Биринчи навбат.
Асосий дарахт турлари ёки ёш дарахтларда (ёнғоқ, хандон, писта, арча, 
қрим қарағайи ва бошқ.) Кераксиз дарахт ўса бошлаган бўлса. 
Иккинчи даражали дарахтлар шох-шаббаси остида бўлган ёш асосий 
дарахтлар. 
Аралаш турдаги ёш ўрмон дарахтлари, бир поғонада ва иккинчи 
даражали турлари билан. 
Қимматли бир турдаги ўта қалинлашган (ёнғоқ, арча қарағай ва бошқ) ва 
уруғидан-бачки новдалардан ўсиб чиққан ёш ўрмон дарахтлари. 
Иккинчи даражали дарахт турларининг шох-шаббаси остидаги тури 
бўлган аралаш ўрмонзорлар. 
Иккинчи навбат.
Бир турдаги дарахтзорда сийраклаштириш. 
Янгилаш мақсадда кесиш. 
Шаклларни ўзгартириш мақсадда кесиш. 
Фаслларга қараб дарахтларни кесиш вақти. Ёритиш ва тозалаш 
мақсадида ўрмонни кесиш ишлари вегетация даврида барглари тўкилмасдан 
бажарилади. 
Қалинлашган ёш ўрмонзорда кечиктириб сийраклаштирилган, кучли 
чўзилган бўйли, ундай кучли бўлмаган танаси бўлганлари ва 
текисликлардаги ёш ўрмонларда парвариш ишлари асосан баҳор фаслида, 
тоғли минтақада эса ёзда олиб борилади. 
Сийраклаштириш, ўтиб кесишлар йилнинг ҳамма фаслларида олиб 
борилади. 

---

100 
Объектни ажратиш ишлари (ўрмонни кесиш учун) овчилик хўжалиги, 
қўшимча фойдаланиш ва табиатни муҳофаза қилиш ишлари билан 
биргаликда олиб борилади. 
Ўрмоннинг кесишнинг меъёрлари. Асосий меъёр бўлиб Ўрмонни 
кесишни бошлаш ва тамом қилиш вақти, унинг тезлиги ва қайтарилиши 
киради. 
Парвариш мақсадида ўрмон кесиш тўқайзорларда асосий кесиш 10 ёш 
қолганда тўхтатилади. 
Сийраклаштириш ва ўтиш мақсадидаги кесишда тўлиқлик 0,7 дан кам 
бўлмаслиги (аралаш ва мураккаб ўрмонларда), келиб чиқиши бир хил 
бўлмаганларида ҳам 0,6 дан кам бўлмаслиги керак. 
Дарахтларни парвариш қилиш мақсадида кесишнинг интенсив-лиги 
мақсадга, ёшга, аҳволи, таркибига қараб ўзгаради кучсиздан (сув хавзаларини 
ҳимоя қилувчи ўрмонларда) ўта кучликкача (яшил зоналардаги дам олиш 
мақсадларида). Ўсиб келаётган ва иккинчи поғонадаги (ярусдаги) 
дарахтларни мақсадли парвариш қилишда биринчи ярус биринчи кесишдаёқ 
тўлиқ бажарилади.