Ўрмончилик ” фанидан ўҚув-услубий мажмуа

Ўрмонни кесиб парваришлаш усуллари ва турлари
Кесиш усулларини ўзига мужассам қилган ҳужжат сифатида 
технологик карта ишлатилади. Кесиш учун ўрмон майдонини ажратиш 
билан бир вақтда дарахтзорни таърифловчи, кесиш тури, иш 
технологиясини, ёғочни судраш (ташиш) усуллари, дарахтлар кесилган 
майдонларни тозалаш, кесилмайдиган дарахтларни сақлаш.
Ўрмон шароитини сақлаш, техника-иқтисодий ва бошқа 
кўрсаткичлари кўрсатилган технологик карта тузилади. Технологик 
коридорларнинг умумий майдони ўрмонни кесиш вақтида ўрмоннинг 
умумий майдонининг 15%, танлаб санитар кесишда эса 5-7% дан 
ошмайди. Ўтинларнинг қалинлиги 5-10 см диаметрли (ингичка), ўртача 
11-15 см, қалинлари 15 см дан ошмайди.
Қўлланиладиган таълим технологиялари: 
Муаммоли таълим.
ақлий 
ҳужум, мунозара, оғзаки баён қилиш, ўз ўзини назорат. 
Адабиётлар: А1; А2; А3; Қ2; Қ3; Қ5; Қ6; Қ7; Қ8; Қ13. 
 
Ўзбекистон ўрмонларида дарахтларни кесиб парваришлаш 
ишларининг хусусиятлари
Ўрмонларда дарахтларни кесиб парваришлаш усуллари.
Қўриқхона, илмий аҳамиятга эга бўлган ўрмонларда табиий 
ёдгорликларда дарахтларни парваришлаб кесиш ишлари олиб 
борилмайди. Миллий ва табиий ўрмон паркларида ўрмонни кесиш 
индивидуал лойиҳалар асосида бажарилади. Курорт зоналаридаги 

---

246 
ўрмонларда парвариш мақсадида қисман кесиш юқори маҳсулотлар, 
юқори зичлик, кўп яшовчи, чидамли, кўп турли дарахтзорларда амалга 
оширилади. 
Ўрмонларда дарахтларни кесиб парваришлаш технологияси. 
Қўриқхона, илмий аҳамиятга эга бўлган ўрмонларда табиий 
ёдгорликларда дарахтларни парваришлаб кесиш ишлари олиб 
борилмайди. Миллий ва табиий ўрмон паркларида ўрмонни кесиш 
индивидуал лойиҳалар асосида бажарилади. Курорт зоналаридаги 
ўрмонларда парвариш мақсадида қисман кесиш юқори маҳсулотлар, 
юқори зичлик, кўп яшовчи, чидамли, кўп турли дарахтзорларда амалга 
оширилади. 
Қўлланиладиган таълим технологиялари: 
Ақлий ҳужум, мунозара, 
оғзаки баён қилиш, ўз ўзини назорат. 
Адабиётлар: А1; А2; А3; Қ1; Қ2; Қ3; Қ6; Қ8; Қ13.