Ўрмончилик ” фанидан ўҚув-услубий мажмуа

 
 

---

206 
КУРС ИШИ МАТЕРИАЛЛАРИ 
КУРС ИШИ МАВЗУЛАРИ 
Ўрмончилик фанининг ривожланиш тарихи ва унга ҳисса қўшган олимлар. 
Дунё ўрмонлари типологияси ва унинг ўрмонларни ўрганишдаги аҳамияти. 
Ўрмонларда кесиб парваришлаш ишларининг турлари, ижобий жиҳатлари ва 
улардан самарали фойдаланиш. 
Дунё ўрмонлари гуруҳлари ва унга асос бўлувчи абиотик омиллар 
Ўрмоннинг табиатни ҳимоя қилиш хусусиятлари ҳаво таркибини 
тозалашдаги ўрни. 
Европа мамлакатлари ўрмонлари ва уларнинг географик тарқалиши. 
Ўрмонни кесиб парваришлаш усуллари ва уларни амалга ошириш 
босқичлари. 
Осиё мамлакатлари ўрмонлари ва уларнинг географик тарқалиши. 
Шимолий Америка мамлакатлари ўрмонлари ва уларнинг географик 
тарқалиши. 
Жанубий Америка мамлакатлари ўрмонлари ва уларнинг географик 
тарқалиши. 
Ўрмонни кесиб парваришлаш ишларини режалаштириш ва ташкил этиш. 
Африка мамлакатлари ўрмонлари ва уларнинг географик тарқалиши. 
Ўрмонда кесиш учун майдон (лесосека) ажратиш принциплари. 
Австралия ўрмонлари ва уларнинг географик тарқалиши. 
Ўзбекистоннинг ўрмонли ҳудудларидаги кесиб-парваришлаш тадбирларини 
амалга ошириш тартиблари. 
Океания гуруҳига мансуб ўрмонлар ва уларнинг географик тарқалиши. 
Ўзбекистоннинг қўриқхоналар ва алоҳида аҳамиятга эга бўлган 
ҳудудларидаги 
кесиб-парваришлаш 
тадбирларини 
амалга 
ошириш 
тартиблари. 
Дунё ўрмонларининг ҳозирги ҳолати, уларни муҳофаза этиш муаммолари ва 
ўзгариш динамикаси. 
Ўрмонни кесиб парваришлаш ва унинг маҳсулдорлиги орасидаги боғлиқлик. 
Ўрмоннинг белгилари ва элементлари, ҳамда уларнинг ўрмончилик соҳадаги 
аҳамияти. 
Ўрмонда ёруғлик тушуриш ва сийраклаштириш мақсадларида дарахт кесиш, 
ҳамда уни амалга ошириш муддатлари. 
Ўзбекистон ўрмонлари, уларнинг географик тарқалиши ва халқ 
хўжалигидаги аҳамияти. 
Ўрмоннинг шаклланиши ва тарқалишида иқлимнинг роли. 
Тропик минтақа ўрмонлари дендрологик таркиби ва уларнинг ўзига хос 
хусусиятлари. 
Ўзбекистон тоғ ўрмонлари, географик тарқалиши ва уларнинг тур таркиби. 
Субтропик минтақа ўрмонлари дендрологик таркиби ва уларнинг ўзига хос 
хусусиятлари. 
Мўътадил минтақа ўрмонлари дендрологик таркиби ва уларнинг ўзига хос 
хусусиятлари. 
Ўзбекистон тўқай ўрмонлари, географик тарқалиши ва уларнинг тур таркиби 

---

207 
Шимолий минтақаларнинг ўрмонлари ва уларнинг ўзига хос хусусиятлари. 
Жанубий минтақаларнинг ўрмонлари ва уларнинг ўзига хос хусусиятлари. 
Ўзбекистон чўл ўрмонлари, географик тарқалиши ва уларнинг тур таркиби. 
Дарахт ва бута турларининг ёруғликка муносабатини ўрганиш услублари, 
ҳамда уларнинг ўзига хос хусусиятлари. 
Ўрмонни аста-секин кесиш босқичлари ва уларни амалга ошириш 
тартиблари. 
Асосий ва иккинчи даражали дарахт турлари, ҳамда уларнинг 
ўрмончиликдаги аҳамияти. 
Дарахтлар классификацияси, маҳсулдорлик синфлари ва уларнинг 
ўрмончиликдаги аҳамияти. 
Ўрмонни ялпи равишда кесиш принциплари ва уни амалга ошириш 
тартиблари. 
Ўрмоннинг шаклланишида ва тарқалишида ҳароратнинг таъсирини ўрганиш 
принциплари. 
Иқлим ўзгаришининг ўрмонлар шаклланиши, тарқалиши ва тур таркибига 
таъсири. 
Ўрмонни лесосекаларга ажратиш ва дарахт кесиш учун тайёргарлик ишлари. 
Дарахт ва бута турларининг заҳарли газларга чидамлигини ўрганишнинг 
ўрмончиликда аҳамияти. 
Дарахтларда фитонцидлик ва унинг ўрмоннинг шаклланидаги ўрни. 
Ўрмон ёнғинларини башорат қилиш принциплари. 
Республикамиздаги ўрмончилик соҳаси бўйича қарорлар ва уларнинг ўрмон 
хўжалигини ривожлантиришдаги аҳамияти. 
Шамолнинг ўрмонга таъсирини белгиловчи кўрсаткичларнинг ва уларнинг 
ўзига хос хусусиятлари. 
Ўрмон ёнғинлари, уларнинг келиб чиқиш сабаблари ва уларга қарши 
курашиш. 
Ўрмончиликда Бафорт шкаласи ва унинг ўзига хос хусусиятлари. 
Ўрмоннинг табиий тикланишини ўрганиш принциплари ва уни амалга 
ошириш. 
Табиатдаги сув айланишига ўрмоннинг таъсири. 
Ўрмонни парвариш қилиш ва санитар мақсадларида кесишнинг мақсади ва 
вазифалари. 
Дарахт турларининг намликка муносабати бўйича гуруҳлари ва уларнинг 
ўзига хос хусусиятлари. 
Ўрмон ёнғинларига қарши тарғибот-ташвиқот ва профилактика тадбирлари. 
Суғориладиган ерларда ўрмон–дала иҳотазорларини парваришлаш мақсадида 
кесишни амалга ошириш. 
Тупроқнинг ўрмон шаклланишига ва ўсимлик дунёсига таъсири. 
Ўзбекистон 
ўрмонларини 
дендрологик 
таркибини 
бойитишда 
интродукциянинг аҳамияти. 
Дарахт турларининг тупроққа мунособати бўйича асосий ва қўшимча 
гуруҳлари. 

---

208 
Табиий сув ҳавзалари атрофидаги ўрмонлар ва уларда кесиб парваришлаш 
ишларини амалга ошириш. 
Ўрмоннинг тупроқ биоценозининг шаклланишига таъсири. 
Ўрмон ва ҳайвонот дунёси орасидаги ўзаро боғлиқлик. 
Табиий сув ҳавзалари атрофидаги ўрмонлар ва уларда кесиб парваришлаш 
ишларини амалга ошириш. 
Дарахт турларининг бир-бирига таъсирини ўрганиш принциплари. 
Ёнғоқмевали ўрмонлар ва уларда кесиб парваришлаш ишларини амалга 
ошириш принциплари. 
Дарахт турларини ўзаро таъсирининг Колесников шкаласи ва унинг 
аҳамияти. 
Ўрмондаги дарахт турларининг алмашунивида антропоген омилнинг 
таъсири. 
Турли иқлим зоналари ва уларда тарқалган ўрмонларнинг дендрологик 
таркиби. 
Ёввойи ўрмонмевали ўрмонлар ва уларда кесиб парваришлаш ишларини 
амалга ошириш принциплари. 
Ўрмонда дарахт турларининг табиий алмашувида иқлимнинг роли 
Ўрмондаги ўзаро рақобат жараёнлари ва уларни келтириб чиқарувчи 
омиллар. 
Иҳота дарахтзорлари, экинларни ҳимоялашдаги роли ва уларда кесиб 
парваришлаш принциплари. 
Ўрмондаги паразитизм ҳолатлари ва уни келтириб чиқарувчи омиллар. 
Санитар мақсадда ўрмонларда кесиш ишларини амалга ошириш 
принциплари. 
Ўрмондан қўшимча фойдаланиш тармоқлари ва унинг самарадорлигини 
ошириш принциплари. 
Ўрмондаги симбиоз яшаш ва унинг ижобий жиҳатлари. 
III гуруҳ ўрмонларида кесиб парваришлаш ишларини амалга ошириш 
принциплари. 
Ўрмонда асосий кесиш ишларини амалга оширишда лесосека ва кесиш 
йўналишларини белгилаш принциплари. 
Ўрмоннинг табиий тикланиш турлари ва уларга кўмаклашувчи тадбирлар. 
II гуруҳ ўрмонларида кесиб парваришлаш ишларини амалга ошириш 
принциплари. 
Ўзбекистонда ўрмондан қўшимча фойдаланишнинг ҳуқуқий асослари. 
Ўрмонда дарахтларнинг табақаланиши ва уни келтириб чиқарувчи омиллар. 
I гуруҳ ўрмонларида кесиб парваришлаш ишларини амалга ошириш 
принциплари. 
Ўрмоннинг сувни ҳимояловчи роли ва дарахт турларини намликка бўлган 
муносабати/ 
Ўрмонларни қайта тиклаш ва уларнинг ҳимоя функцияларини оширувчи 
тадбирлар/ 
Ўрмон ва ҳайвонот дунёси ўртасидаги боғлиқлик, ҳамда уларнинг ижобий ва 
салбий муносабатлар. 

---

209 
Ёш дарахтзорларда кесиб парваришлаш ва уни амалга ошириш 
принциплдари. 
Ўрта ёшли дарахтларда кесиб парваришлаш ва уни амалга ошириш 
принциплари. 
Пишиб етилган дарахтларда кесиб парваришлаш ва уни амалга ошириш 
босқичлари. 
Кесиб парваришлаш ишларини амалга оширишда замонавий технологиялар. 
Ўрмонни кесиб парваришлаш ишларини амалга оширишда Крафт 
классификациясининг ўрни. 
Ўрмоннинг санитар-гигиеник роли ва унинг биосферадаги аҳамияти. 
Ўрмон ландшафтлари ва уларни шаклланишида экологик омиллар роли. 
Ўзбекистон ўрмонларида қўшимча фойдаланиш ва унинг иқтисодиётдаги 
аҳамияти. 
Ўрмоннинг эрозияни олдини олувчи ва сувни муҳофазаловчи роли. 
Марказий Осиё ўрмонлари, дендрологик таркиби ва атроф муҳитни 
муҳофазалашдаги роли. 
Орол денгизининг қуриган тубидаги ўрмонлар ва уларнинг ҳудуд иқлимини 
шаклланишидаги ўрни. 
Ўзбекистонда ёнғоқмевали ўрмонлар, тарқалиши ва русурслари. 
Ўрмоннинг рекреацион хусусиятлари ва улардан фойдаланиш. 
Арча ўрмонларининг сувни муҳофазаловчи ва эрозияни олдини олувчи роли. 
Ўрмондан яйлов сифатида фойдаланиш ва уни тартибга солиш. 
Ўрмоннинг шаклланиши ва тарқалишида қуёш радиациясининг роли. 
Ўрмоннинг биологик ва экологик маҳсулдорлигини ошириш усуллари. 
Ўрмонни кимёвий усулларда парваришлаш жараёнлари ва унинг ўрмон 
тарқалишидаги аҳамияти.