Asfaltbeton. Asfaltbeton tayyorlash uchun materiallar va ularga bo’lgan talablar. Reja

Qora chaqiq toshli qorishmada 
zarralar o‘lchami 5-20(40) mm bo‘lgan chaqiq tosh ko‘p 
miqdorda bo‘lib, oz miqdorda qum va nihoyatda kam miqdorda mineral kukun bo‘ladi. Ular kam 
yopishqoq bitumlardan tayyorlanganligi uchun ko‘p miqdorda bo‘shliqqa ega bo‘lib,qiyin 
zichlanadi
Asfal’t mastika 
Zichlangan qora chaqiq toshli
qorishma 
Asfaltbetonni tuzilishida quyidagilarni nazarda tutish lozim: 
1. Zich asfaltbeton 
olish uchun issiq qorishmani yaxshilab aralashtirish va zichlashtirish 
kerak, aks holda katta g‘ovakliklar vujudga kelishi mumkin. 
2. Issiq asfaltbeton 
qorishmalarni yotqizish vaqtidagi harorat 120- 140°S, sirtni 
faollashtiruvchi materiallar qo‘llanilganda esa 100420 daraja bo‘lishi kerak, chunki qo‘llanmada 
qo‘yil 
gan shartlarga ko‘ra, issiq asfaltbeton qorishmalar uchun yopishqoqlik xususiyati yuqori bo‘lgan 
bitumlar — BND 40/60, BND 60/90, BND 90/130 qo‘llaniladi. 
3
. 
Sovuq qorishmalar 
540 °S da yotqiziladi, bunday qorishmalar GOST 11955 bo‘yicha 
o‘rtacha qotuvchi yoki sekin qotuvchi (SG yoki MG) sinflarga kiruvchi suyuq bitumlardan (MG 
70/130 yoki SG 70/130) foydalanish yo‘li bilan amalga oshiriladi. 
Asfaltbetonning tuzilishi. 
Asfaltbetonni tashkil etuvchi tabiiy yoki sun’iy tosh 
materiallarning tuzilishi va o‘zaro joylashishini (teksturasini), hamda qanday materiallardan 
tashkil topganligini aniqlash lozim. SHuningdek materiallarning (chaqiqtosh, qum, mineral 
kukun hamda organik bog‘lovchilar) geologic guzilishini e’tiborga olish zarur, chunki 
asfaltbetonning xususiyatlari bularga bevosita bog‘liqdir. Shuning uchun asfaltbetonni tashkil 
etuvchi materiallarning (geologiya fanida ko‘p qo‘llaniladigan) tuzilishi va teksturasini 
chuqurroq o‘rganmoq kerak. Asfaltbetonning tuzilishi juda murakkab bo‘lib, u o‘zaro 
bog‘langan materiallar tarkibidan tashkil topgan. Bunga asosan bitum va mineral quyilmaning 
tuzilishi, hamda dispers bitum va mineral kukunlar tarkibi kiradi. Asfaltbetonning yopishqoqlik 
va plastiklik xususiyati (juda mayda tuzilgan) asosan bitum turiga bog‘liq bo‘lib, ularning 
bog‘lovchilik vazifasidan kelib chiqadi 

---

 
Nazorat savollari 
1.
Respublika yo‘l tarmog‘ining katta qismi nechanchi yilgacha shakllangan?
2.
Qurilish ishlari tannarxining yuqori bo‘lishiga qaysi sabablari olib keladi? 
3. Asfaltbetonga ta’rif bering.