“ИҚтисодиёт” кафедраси

 
 
 
 
Саволлар 
1. Бефарқлик эгри чизиқлари нимани изоҳлайди ва бефарқлик эгри чизиғи 
қандай хусусиятларга эга.
Javob: Befarqlik chiziqlari uning afzalliklarini ifodalaydi. Befarqlik
egri chizig`i iste'molchini teng baxtli qiladigan tovarlarning turli to`plamlarni
ko`rsatadi. Yuqori befarqlik chiziqlar ustidagi nuqta quyiroq befarqlik 
chiziqlar ustidagilaridan afzalroqdir. Har qanday nuqtada befarqlik egri 
chiziqlar qiyaligi iste'mol boshqa uchun bir yaxshilik savdo tayyor bo`lgan 
almashtirish-stavkasining iste'molchining chekli almashinuv darajasi 
hisoblanadi. 
  
2. Истеъмолчи танловида бюджет эгри чизиғи қандай аҳамиятга эга?
Javob: Iste'molchi eng yuqori befarqlik egri chizig`ida yotgan, uning byudjet
sig`imidagi nuqtasini tanlab optimallashtiradi. Bu nuqtada, befarqlik egri 
chizig`i (tovarlar o`rtasidagi chekli almashinuv darajasi) byudjet sig`imi egri 
chizig`iga teng (tovarning nisbiy narxi). 
 
 
 
 
ХIII МАВЗУ. НОМУКАММАЛ БОЗОРЛАРДА ФИРМАЛАР 
ФАОЛИЯТИ
1 
1-масала 
 
1
Microeconomics Gregory Mankiw fifth edition

---

“Зиё” акционерлик жамияти 2 млн сўм фойдани акционерлар ўртасида 
дивиденд кўринишида тақсимлашга қарор қилди. Фирма акцияларининг 15% 
Отабек Муродовга, 25% Райим Каримовга, 35% Бегзод Ахмедовга тегишли 
бўлса, улар қанчадан дивидент оладилар?
Javob:
Otabek Murodov: 2 000 000*15%=300 000 so‘m 
Rayim Karimov: 2 000 000*25%=500 000 so‘m 
Begzod Axmedov: 2 000 000*35%=700 000 so‘m

 
 
Саволлар 
1.Табиий монополияга тавсиф беринг.
Javob: Sof monopoliya mahsulot o`rnini bosadigan boshqa mahsulot bo`lmagan
hududlarda vujudga keladi. Umuman olganda jahon va milliy bozorlarda bitta
mahsulotni bitta sotuvchi tomonidan sotilishi kamdan-kam uchraydi. Sof
monopoliya ko`proq mahalliy bozorlarga xos bo`ladi. Masalan, tumandagi yagona
kitob magazini, yagona telefon stantsiyasi, yagona tish doktori, yagona jarrox yoki
bo`lmasa mahalliy kommunal xo`jaligi xizmati. Yuqorida keltirilgan sub’ektlar
bozor sharoitida narxga ta’sir qilish uchun real hokimiyatga ega.
 
2.Нима учун монопол нарх маржинал нархдан паст бўлса жамият учун 
фойдали бўлишини ва аксинча бўлганда эса жамият фаровонлиги учун зарар 
бўлишини изоҳланг?
Javob: Monopolist ko`pincha xaridorning belgilangan narxni to`lash uchun
tayyorligiga asoslangan holda mahsulot ishlab chiqarish hajmini belgilaydi. Shu
orqali jamiyat farovonligi uchun turli narxlar qo`llanilsada daromadlarini oshirish
mumkin. Narxni disrkiminatsiyalashda ba'zi iste'molchilar uchun ijobiy tomoni 
bor, biroq iqtisodiy farovon jamiyatdagina mahsulot sotish hajmini oshirish

---

mumkin, aks holda ishlab chiqarilgan mahsulotni sotib bo`lmaydi. Optimal narx
o`rnatishda, monopolist samarasizlik nuqtasini bartaraf qiladi va bozorda barcha
ortiqcha bo`lmagan tovarlargina sotuvga chiqadi. Narxni deskriminatsiyalash 
nomukammal bo`lsa, monopolist o`sha belgilagan narxi bilan ko`zlagan natijasiga
erisha olmaydi.: