O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus taʼlim vazirligi mirzo ulug‘bek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

DLP shlyuz
(14.1-rasm) va 
DLP xost
(14.2-rasm). 
Internet
Kommutator
Xavfsizlik xizmati 
xodimi ish joyi
Tarmoq 
shlyuzi
Tekshirilgan maʼlumotlar
DLP shlyuz
WiFi router
14.1-rasm. DLP shlyuz funksional sxemasi 
Birinchi variant korporativ tarmoqning barcha chiquvchi trafigi yo‘naltirilgan 
yagona serverdan foydalanadi. Ushbu shlyuz maxfiy maʼlumotlarning sizib 
chiqishlarini aniqlash maqsadida uni tahlil qiladi. 
Ikkinchi variant agentlardan foydalanishga asoslangan. 
Lingvistik tahlilning aksariyat zamonaviy tizimlari nafaqat kontekst tahlilidan 
(yaʼni qaysi kontekstda, atama qaysi boshqa so‘zlar bilan birga ishlatilganidan) 
foydalanadi, balki matnning semantik tahlilidan ham foydalanadi. Tahlil qilingan 
matn fragmenti qanchalik katta bo‘lsa, ushbu texnologiyalar shunchalik samarali 
ishlaydi. Katta hajmdagi matnda tahlil yanada aniqroq amalga oshiriladi, hujjatning 

---

150 
toifasi va sinfi aniqlanadi. Qisqa xabarlarni (SMS kabi) tahlil qilishda stop-
so‘zlaridan (stop-words) foydalaniladi. 
Internet
Kommutator
Xavfsizlik xizmati 
xodimi ish joyi
Tarmoq 
shlyuzi
Tekshirilgan ma
ʼ
lumotlar
DLP server 
komponenti
WiFi router
DLP 
agentlar
 
14.2-rasm. DLP xost funksional sxemasi 
14.4.
 
Tahlil qilish usullari 
14.4.1. Konteynerli tahlil 
Ushbu usul maʼlumotni o‘z ichiga olgan fayl yoki boshqa konteyner (arxiv va 
boshqalar) xossalarini tahlil qiladi. U 
belgiga (metka)
asoslangan usul. Har bir 
konteynerda uning tarkibidagi maʼlumot turini anglatadigan belgi mavjud. Ushbu 
usullar maʼlumotni tahlil qilish uchun deyarli hech qanday hisoblash quvvatini talab 
qilmaydi, chunki belgi foydalanuvchining har qanday yo‘nalish bo‘yicha tarkibni 
ko‘chirish huquqini to‘liq tavsiflaydi. Soddalashtirilgan shaklda bunday algoritm 
quyidagicha ishlaydi: “agar belgi bo‘lsa – maʼlumot to‘xtatiladi, belgi bo‘lmasa – 
maʼlumot o‘tkaziladi”.